ORIGINAL_ARTICLE
مقایسۀ تولید و هزینۀ قطع درخت با اره¬موتوری در دو روش مرسوم و هدایت¬شده (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
قطع درخت یکی از مؤلفههای بسیار مهم سیستم بهرهبرداری است که زیرمولفههای قطع و انداختن، سرشاخهزنی، بینهبری و تاجبری را شامل میشود. این تحقیق برای ارزیابی زیرمؤلفۀ قطع درخت در دو پارسل از بخش نمخانۀ جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام گرفت. اهداف این تحقیق عبارتند از مطالعه زمانی عملیات قطع درخت به دو روش مرسوم و هدایتشده، برآورد و محاسبۀ نرخ تولید و هزینۀ اره موتوری و همچنین معرفی مدل رگرسیونی پیشبینی زمان قطع درخت. معادلۀ رگرسیون چندمتغیرۀ زمان قطع در روش مرسوم، تابعی از متغیر قطر و فاصلۀ بین درختان قطعشده بوده و در روش هدایتشده تابعی از قطر و جهت انداختن درخت است. در این تحقیق مقدار تولید ساعتی قطع در روش مرسوم با در نظر گرفتن زمانهای تاخیر و بدون آن، به ترتیب 4/46 و 6/65 مترمکعب در ساعت است، در حالیکه در روش هدایتشده با در نظر گرفتن زمانهای تأخیر و بدون آن، بهترتیب 4/44 و 1/59 مترمکعب در ساعت است. با افزایش قطر، مقدار تولید بدون تاخیر قطع درخت در دو روش مرسوم و هدایتشده به صورت رابطۀ توانی افزایش مییابد. هزینه واحد تولید در قطع با ارهموتوری در دو روش مرسوم و هدایتشده با افزایش قطر بهصورت توانی کاهش مییابد. نتایج نشان داد که عملیات قطع درخت به روش هدایتشده از روش مرسوم گرانتر است.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4671_256143c5049f889e2464f17c361a4934.pdf
2012-04-01
1
11
قطع درخت
مطالعۀ زمانی
مدل رگرسیونی
قطع مرسوم
قطع هدایت¬شده
تولید
هزینه
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر تاج درخت بنه (Pistacia atlantica) بر پراکنش مکانی خصوصیات شیمیایی خاک (مطالعۀ موردی: منطقۀ سروآباد کردستان)
در اکوسیستمهای خشک و نیمهخشک، تکدرختان تأثیر مهمی بر خصوصیات خاک داشته و تعیینکنندۀ ساختار جوامع میکروبی و علفی خاک در زیر تاج درخت بوده که عملکرد این نوع اکوسیستمها را تحت تأثیر خود قرار میدهند. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر تاج درخت بنه (Pistacia atlantica Desf.var.Kurdica) بر ویژگیهای عناصر غذایی خاک (کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، لیتیم و سدیم است. در این تحقیق، نمونههای خاک در زیر و اطراف یک درخت بنه در منطقۀ سروآباد کردستان برداشت شد. نمونهها در یک محدودۀ 20×20 متری به فواصل 2 متر و سپس در 5 محدودۀ 2×2 متری به فواصل 50 سانتیمتر در زیر و اطراف یک درخت بنه و از 5 سانتیمتر اول خاک برداشت شدند. بهمنظور تجزیه و تحلیل پراکنش و تغییرات مکانی متغیرهای خاک از روش زمینآمار استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار کربن آلی و نیتروژن خاک در زیر تاج درخت نسبت به نواحی اطراف بیشتر است. مقدار فسفر نیز در زیر تاج درخت بیشتر از نواحی اطراف بود و سطحی فراتر از تاج درخت را پوشش میداد. پتاسیم با افزایش فاصله از پایۀ درخت کاهش یافت. سدیم الگوی پراکنش متوسطی در ارتباط با تاج درخت داشت، در حالیکه لیتیم الگوی مکانی پراکندهای را نشان داد. بهنظر میرسد که پراکنش لیتیم مستقل از موقعیت درخت باشد. نتایج بهدستآمده این فرضیه را تأیید میکند که تفاوت در خصوصیات شیمیایی عناصر غذایی خاک، منجر به پراکنشهای مکانی متفاوتی در زیر تاج درخت و با توجه به نوع گونۀ درختی میشود.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4672_bc544d7724709e88e059726e91eb3ded.pdf
2012-04-01
13
24
تاج درخت
خصوصیات شیمیایی خاک
پراکنش مکانی
زمینآمار
بنه
ORIGINAL_ARTICLE
اثر تراکم درختان بر استقرار نهال در تودۀ جنگلی کاج تدا (مطالعۀ موردی: پیلمبرا، گیلان)
برای بررسی اثر مقدار انبوهی درختان بر استقرار نونهال و تحول تودۀ همسال به ناهمسال درجنگل کـاج تــــدا، پهنهای به مساحت حدود 5/1 هکتار انتخاب و تحقیق در چارچوب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار مقدار انبوهی تنک، نیمهانبوه و انبوه بهترتیب با 5، 20 و 25 مترمربع رویۀ زمینی یا سطح مقطع برابرسینه در هکتار در چهار تکرار (درکل 12 پلات 1000 مترمربعی به اضافۀ حاشیه) بهمدت 5 سال (84 تا 89) اجرا شد. خراش سطحی خاک برای کمک به زادآوری بهصورت دستی انجام گرفت. تجزیهوتحلیل دادهها در پایان سال پنجم نشان داد که تعداد درخت در هکتار بر شمار نهال مستقرشده مؤثر بود و در تیمار تنک با 135 درخت در هکتار تا 40000 و در تیمار انبوه با 270 درخت تا 11000 نهال در هر هکتار مستقر شد که تفاوت آنها در سطح یک درصد معنیدار است؛ درحالیکه تیمار نیمهانبوه با 182 درخت با حدود 27000 نهال، وضعیت میانه داشت. میانگین بلندی نهالها از10تا150 سانتیمتر متغیر بود، بهطوریکه بلندترین نهالها در تیمار نیمهانبوه با میانگین 115 سانتیمتر مشاهده شد و تفاوت آن با تیمار انبوه با میانگین 5/29 سانتیمتر، در سطح یک درصد معنیدار بود. این تحقیق نشان داد هرچه توده بازتر باشد، نهال بیشتری مستقر میشود، که با سرشت نورپسندی کاج تدا مطابقت دارد، ولی در صورت باز بودن زیاد توده، از قدرت رقابت نهالها کاسته میشود و گیاهانی چون تمشک و آقطی و ازملک غالب خواهند شد. تعداد 180 تا 200 اصله درخت در هکتار در پایان عملیات تنککردن در تودههای همسال کاج تدا برای تجدید نسل و هدایت آن به تودههای ناهمسال پیشنهاد میشود.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4673_7e968d7f3787f5caa402f7a23737ab77.pdf
2012-04-01
25
32
کاج تدا
درجۀ تراکم
زادآوری طبیعی
همسال و ناهمسال
ORIGINAL_ARTICLE
نتایج نهایی کشت تلفیقی صنوبر و یونجه در کرج
در صنوبرکاریهای سنتی، زارعان بهطور معمول حاضر به کاهش تعداد نهال در هکتار نیستند و افزایش فاصلۀ کاشت را بهراحتی نمیپذیرند. بررسیهای علمی نشان داده است که برای تولید چوبهایی با کیفیت بیشتر، رعایت فاصلۀ بهینه و زمان بهرهبرداری مناسب به همراه استفاده از فضای بین درختان برای کشت محصولات زراعی بهویژه در سالهای اولیه، موجب ارتقای سطح بهرهوری و ترغیب بیشتر زارعان به زراعت چوب میشود. در این تحقیق، نهالهای کلن صنوبر Populus nigra betulifolia در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان بر پایۀ طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و شش تیمار با فواصل کاشت درختان شامل 3×4، 3×66/6، 3×8 و 3×10 متر صنوبر با یونجه به همراه دو تیمار شاهد صنوبر خالص (3×4 متر) و یونجه خالص کاشته شدند. ویژگیهای رویشی درختان در یک دورۀ 9 ساله و خصوصیات یونجه به مدت 6 سال اندازهگیری و تجزیهوتحلیل آماری شد. نتایج نشان داد که بیشترین رویش ارتفاعی درختان متعلق به تیمارهای مخلوط 3×4، 8×3 و3×66/6 متر بهترتیب با رویش 159، 158 و 142 سانتیمتر و بیشترین رویش قطری مربوط به تیمارهای 3×6، 3×8 و 3×10 متر بهترتیب با مقادیر 5/18، 1/18 و 1/17 میلیمتر بود. مقادیر رویش حجمی برای تیمارهای 3×4 با یونجه، 3×8، 3×6، 3×4 صنوبر خالص و 3×10 متر به ترتیب بیشترین تا کمترین مقدار را ارائه دادند. همچنین از نظر تولید مادۀ خشک یونجه در هر هکتار، بیشترین مقادیر در تیمارهای یونجۀ خالص، 3×10 و 3×8 متر بهترتیب با 7507، 4788 و 4265 کیلوگرم حاصل شد. بهعنوان نتیجهگیری نهایی، مناسبترین تیمار برای اجرای کشت تلفیقی دالانی در شرایط محل اجرای طرح، تیمار3×66/6 متر تلفیقی صنوبر- یونجه معرفی میشود.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4674_66deca98941c47b557956480acdeecff.pdf
2012-04-01
33
44
کشت تلفیقی
عملکرد صنوبر
عملکرد یونجه
فاصلۀ کاشت
ORIGINAL_ARTICLE
اثر کاهش رطوبت و دما بر ذخیره¬سازی بذر گیلاس وحشی (Prunus avium)
در این تحقیق بهمنظور بررسی شرایط مناسب دمایی و تأثیر کاهش رطوبت بر قدرت زندهمانی بذر گیلاس وحشی در طول مدت ذخیرهسازی، جمعآوری بذر از منطقۀ علیآباد کتول واقع در جنگلهای استان گلستان انجام گرفت. پس از تعیین خصوصیات اولیۀ بذر، در ظروف در بستۀ عایق، ذخیرهسازی آن با محتوی رطوبتی 5/11 درصد (رطوبت اولیه) و 5 درصد در شرایط دمایی 4 و 25 درجۀ سانتیگراد (یخچال) صورت گرفت. بعد از ذخیرهسازی، در هر یک از فواصل زمانی سه ماهه (تا 12 ماه) زندهمانی بذرها با استفاده از محلول 1/0 درصد تترازولیوم تعیین شد. نتایج هر دورۀ سه ماهه نشان داد که با نگهداری بذر در دمای 4 درجه، کاهش رطوبت تأثیر معنیداری بر زندهمانی بذرها نداشت. بذرهای با رطوبت اولیۀ 5/11درصد، نگهداریشده در دمای 25 درجه، با افزایش زمان افت زندهمانی شدیدی نشان دادند بهطوریکه بعد از 12 ماه فاقد زندهمانی بودند. در مجموع، بعد از یکسال ذخیرهسازی، هم بذرهایی که رطوبتشان به 5 درصد کاهش داده شده بود و هم بذرهای شاهد (واجد رطوبت اولیه)، در شرایط نگهداری محیط 4 درجه نزدیک به 90 درصد زندهمانی نشان دادند. از نتایج این تحقیق میتوان استنتاج کرد که شرایط بهینه برای ذخیرهسازی بذرها با رطوبت پایین گیلاس وحشی (کمتر از 5/11 درصد) نگهداری آن در شرایط دمایی 4 درجه (یخچال) است.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4675_0a67f34020b5872d47f14c1e811a5c1d.pdf
2012-04-01
45
53
ذخیره¬سازی بذر
زنده¬مانی
گیلاس وحشی
کاهش رطوبت
تترازولیوم
ORIGINAL_ARTICLE
معادلات آلومتریک برای برآورد زیتودۀ روی زمین بنه (Pistacia atlantica var. mutica) در پارک ملی خجیر
امروزه برآورد زیتودۀ درختان جنگل برای اهداف کاربردی و پژوهشی بسیاری مورد توجه است. هدف این تحقیق، استقرار معادلات آلومتریک برای برآورد وزن خشک تاج، تنه و کل درخت بود. به این منظور کل درختان بنه واقع در یک نوار 4 کیلومتری با عرض 15 متر در پارک ملی خجیر آماربرداری و 30 درخت با پراکنش قطری مناسب بهصورت تصادفی انتخاب شد. قطر برابرسینه، قطر تاج و ارتفاع کل درختان سرپا اندازهگیری شد. سپس درختان قطع شدند و وزن خشک تاج، تنه و کل درخت محاسبه شد. با استفاده از مدلهای رگرسیونی توانی و نمایی، معادلات آلومتریک بهدست آمد. معادلات بهدستآمده از نظر شاخصهای مختلف مدلسازی مقایسه و بهترین مدل انتخاب شد. نتایج نشان داد که بهطور کل از بین متغیرهای مستقل، قطر تاج معادلاتی با شاخصهای مدلسازی بهتر تولید کرد (93/0=2R). همچنین در کل، مدل توانی از مدل نمایی بهتر بود. مدلهای بهدستآمده از ضریب تبیین بالایی برخوردار بودند که حاکی از امکان استقرار معادلات آلومتریک مناسب برای گونۀ بنه است.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4676_2c4f728c531acc2c6d99377d25ab8d4f.pdf
2012-04-01
55
64
معادلات آلومتریک
زیتودۀ روی زمین
بنه
خجیر
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مقدماتی سازگاری چهار پرووننس کاج جنگلی (Pinus sylvestris Linn) (مطالعۀ موردی: جنگل لاجیم، مازندران)
مقالۀ حاضر با هدف بررسی سازگاری پرووننسهای کاج جنگلی در منطقۀ ارتفاعی میانبند ساری (منطقۀ جنگلی لاجیم) تدوین شد. این بررسی طی سالهای 1369 تا 1384 و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار کاج جنگلی از مبادی مختلف و در سه تکرار به اجرا در آمد. پرووننسهای مختلف کاج جنگلی آزمایششده، شامل تیمار اول از مبدأ اوکراین، تیمار دوم از مبدأ ترکیه، تیمار سوم از مبدأ اسپانیا و تیمار چهارم از مبدأ فرانسه هستند. بذرهای کاج جنگلی از مبدأهای ذکرشده جمعآوری و در نهالستان لاجیم سبز شد. در هر قطعه، 100 اصله نهال گلدانی دو ساله به فاصلۀ 2×2 متر کاشته شد. عملیات بهزراعی مانند سلهشکنی، وجین و حذف علفهای هرز، و نیز اندازهگیریهای کمی و کیفی هرساله تا پایان مدت اجرای طرح انجام پذیرفت. تجزیهوتحلیل نتایج پانزده سالۀ طرح مشخص کرد که از نظر زندهمانی، کاج جنگلی مبدأ ترکیه با داشتن 68/81 درصد پایههای موجود، بیشترین و کاج جنگلی با مبدأ اسپانیا با داشتن 33/60 درصد، کمترین زندهمانی را در منطقۀ لاجیم دارند. تجزیهوتحلیل اطلاعات کمی پرووننسهای مختلف نشان داد که کاج جنگلی با مبدأ اوکراین از جهت رویش قطری و ارتفاعی با داشتن میانگین قطر برابرسینۀ 43/12 سانتیمتر و متوسط ارتفاع 72/7 متر، بهترین کمیت رویشی را دارد. همچنین نتایج کیفی نهالکاریها با توجه به عاملهای سلامت، شادابی و تقارن تاج و کیفیت تنه نشان داد که کاج جنگلی مبدأ اوکراین با داشتن 78 درصد درختان زنده، در گروههای کیفی خوب و عالی بیشترین رتبه را در بین پرووننسهای آزمایششدۀ کاج جنگلی در منطقۀ لاجیم دارد و بهمنظور احیای اراضی مخروبه و برخی پارکهای دارای شرایط اکولوژیکی مشابه محل تحقیق و نواحی سرد و مرتفع جنگلی، در صورتیکه امکان بهکارگیری گونههای پهنبرگ بومی وجود نداشته باشد، در حد محدود میتوان آن را توصیه کرد.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4677_03cf01a9a2b4bdcc10dfa90e6e66da73.pdf
2012-04-01
65
75
سوزنیبرگان
کاج جنگلی
سازگاری
لاجیم
مازندران
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی الگوی مکانی لکه¬های زادآوری در جنگل¬های طبیعی راش(Fagus orientalis Lipsky) (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن، جنگل خیرود)
فرایندهای طبیعی و فعالیتهای انسان، بهطور مداوم سبب دگرگونی سیمای جنگلها میشوند. لکههای زادآوری، از عوامل تغییر و تحولات در سیمای جنگلها هستند. آگاهی از الگوی مکانی و تحلیل ساختاری لکههای زادآوری در مدیریت پایدار جنگلها ضروری است. با این هدف، بخش گرازبن از جنگل خیرود برای بررسی انتخاب و نقشۀ کلیۀ لکههای زادآوری موجود در آن تهیه شد. در این تحقیق از آنالیز سنجههای سیمای سرزمین در ترکیب با روش آنالیز گرادیان در محیط Fragstats استفاده شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که الگوی پراکنش لکهها در پارسلهای مختلف بیشتر بهصورت کپهای و تصادفی است. بیشترین درصد لکهها در پارسل 315 و کمترین درصد در پارسل321 مشاهده شد. نتایج نشان داد که بزرگترین اندازۀ لکه (LPI)، با مقدار 9/0 هکتار در پارسل 310 و حداقل و حداکثر فاصلۀ بین لکهها در پارسلهای بخش گرازبن بین 40 و 5/139 متر متغیر است. همچنین سنجههای تنوع، بیشترین تنوع و آرایش مناسب مکانی لکهها را در پارسلهای 307، 308، 311، 318، 319، 322، 325 و 326 نشان میدهند. این نتایج مؤید این است که در مدیریت تودههای طبیعی باید طوری اقدام کرد که الگوی پراکنش لکههای زادآوری در سطح توده یکنواخت باشد، ولی در بین تودهها و پارسلهای مختلف به لحاظ ساختار مکانی میتوان از الگوی تصادفی پیروی کرد، چرا که با دستیابی به این الگوی مکانی میتوان ساختار مناسبی را در تودهها پدید آورد.
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4678_4da32ebeb28b5d88a191a7365e3cb2c3.pdf
2012-04-01
77
87
یکنواختی
سنجه
FRAGSTATS
جنگل¬خیرود
الگوی مکانی
لکۀ زادآوری