انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
بررسی صدمات ناشی از بهرهبرداری سنتی به درختان سرپا در شیوۀ تدریجی-پناهی (مطالعۀ موردی: جنگلهای رویان)
187
195
FA
بهرهبرداری از جنگل به هر روشی که باشد آسیب به تودۀ باقیمانده را بههمراه خواهد داشت، ولی تلاشهای منطقی برای کاهش شدت آسیب به درختان سرپا به پایداری جنگل منجر خواهد شد. این بررسی در پارسل شمارۀ 3 از سری 2 جنگلهای منطقۀ گلندرود در جنوب بخش رویان (علمده) که به شیوۀ تدریجی-پناهی مدیریت میشد، انجام گرفت. روش بهرهبرداری در منطقۀ مورد بررسی، روش سنتی یعنی تبدیل چوب به الوار و خروج توسط قاطر بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین درختان مورد بررسی از نظر عمق زخم 5/10 درصد دارای خراش و تغییر رنگ پوست (زخم درجۀ 1)، 8/29 درصد دارای آسیبدیدگی پوست درخت بدون کنده شدن پوست (زخم درجۀ 2) و 7/59 درصد دارای کنده شدن پوست درخت به همراه کامبیوم (زخم درجۀ 3) هستند. از نظر مساحت زخم 2/6 درصد از زخمها، مساحتی بیشتر از 500 سانتیمتر مربع، 5/17 درصد از زخمها سطحی بین 500-100 سانتیمتر مربع، 9/28 درصد سطحی بین 100-25 سانتیمتر مربع و 4/47 درصد مساحتی کمتر از 25 سانتیمتر مربع داشتند. از زخمهای ایجادشده در جنگل، 5/60 درصد مربوط به کشیدن، 6/32 درصد مربوط به قطع درخت و 9/6 درصد مربوط به عوامل انسانی است. همچنین نتایج نشان داد که حدود 82 درصد از زخمها، مربوط به ارتفاع کمتر از 2 متر از بن درخت است.
شیوۀ تدریجی- پناهی,روش سنتی,درختان سرپا,عمق زخم,مساحت زخم,محل زخم
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4313.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4313_3597eae1c3245b9e50b59eeb175031bd.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
عوامل مؤثر بر تمایل به مشارکت در امور اجرایی و حفاظتی پارکهای جنگلی تهران196
197
208
FA
هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به مشارکت شهروندان در عرصههای اجرایی پارکهای جنگلی تهران است. این پژوهش از نوع همبستگی است که جامعۀ آماری آن، استفادهکنندگان از پارکهای جنگلی شهر تهران (چیتگر، لویزان، طالقانی و سرخهحصار) هستند. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، 202 نفر بهعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه بود. نتایج پژوهش نشان میدهد که تأثیر ادراک کارکرد پارکهای جنگلی و نگرش شهروندان به مشارکت، بر تمایل آنان به مشارکت در حفاظت و توسعۀ اجرایی معنیدار است. همچنین بین تمایل به مشارکت در زمینۀ اجرایی و تمایل به مشارکت در زمینۀ مدیریتی رابطۀ معنیدار با 99 درصد اطمینان وجود دارد.
مشارکت,پارک جنگلی,تمایل به مشارکت,مشارکت در حفاظت و توسعۀ اجرایی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4314.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4314_bf551445569645fd0061ef100ffc3ff5.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
بررسی و مقایسۀ تنوع گونه ای تجدید حیات توده های جنگلی دو منطقۀ حفاظت شده و غیر حفاظتی ارسباران
209
217
FA
در این تحقیق، تنوع گونهای زادآوری تودههای جنگلی دو منطقۀ حفاظتشده و غیر حفاظتی جنگلهای ارسباران از نظر شاخص غنای گونهای، یکنواختی و تنوع گونهای مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. ابتدا تودههای جنگلی با شرایط فلورستیکی و فیزیوگرافی مشابه از دو منطقۀ حفاظتی و غیر حفاظتی، با استفاده از عکسهای هـوایی سال 1346 در مقیـاس 20000 : 1 انتخاب شد، سپس نهالهای گونههای چوبی قرار گرفته در 77 قطعه نمونۀ دایرهای به مساحت یک آر در یک شبکۀ آماربرداری با ابعاد250×250 متر از تودههای جنگلی منطقۀ حفاظتی و بهطور مشابه از تودههای جنگلی منطقۀ غیر حفاظتی برداشت شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، میانگین شاخصهای تنوع گونهای مختلف در هر قطعه نمونه محاسبه و برای آزمون معنیدار بودن اختلاف بین میانگین شاخصها در دو منطقه، از آزمون آماری t-student استفاده شد. نتایج نشان داد که در مناطق حفاظتشده و غیر حفاظتی میانگین شاخص غنای گونهای، بهترتیب، 69/6 و 39/5، میانگین شاخص یکنواختی شانون، بهترتیب، 87/0 و76/0، میانگین شاخص تنوع گونهای شانون، بهترتیب، 64/1 و 23/1 و میانگین شاخص تنوع گونهای سیمپسون، بهترتیب، 76/0 و 61/0است. بنابراین مدیریت مبتنی بر حفاظت، موجب افزایش معنیدار تنوع گونهای زادآوری تودههای جنگلی منطقۀ حفاظتشدۀ ارسباران شده است. بر این اساس میتوان جلوگیری از حضور دام در عرصههای جنگلی و قطع بیرویۀ درختان را بهویژه در تودههای جنگلی مخروبه، بهعنوان شیوهای مناسب برای احیای طبیعی و افزایش شاخصهای تنوع گونهای معرفی کرد.
جنگل های ارسباران,منطقۀ حفاظت¬شده,غنای گونه ای,تنوع گونه ای,زادآوری
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4315.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4315_5c2758dc999853dfb385af81711f58de.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
زیستشناسی مقدماتی سوسک برگخوار Chrysomela saliceti Suffrian (Coleoptera: Chrysomelidae)
219
227
FA
سوسکهای برگخوار جنس <em>Chrysomela</em> از آفات مهم نهالستانها و صنوبرکاریها بهشمار میروند. گونۀ <em> Chrysomela populi</em> در بیشتر مناطق صنوبرکاری ایران فعالیت دارد و پژوهشهایی هم در مورد آن صورت گرفته است، اما اطلاعات ما در مورد گونههای دیگر این جنس بسیار اندک است. زیستشناسی گونۀ <em>Chrysomela saliceti</em> با استفاده از حشرات زمستانگذرانی کرده در آزمایشگاه (حرارت 1 ± 25 درجۀ سانتیگراد، رطوبت نسبی 70-60 درصد، دورۀ نوری 8 : 16 ساعت تاریکی: روشنایی) که با برگهای صنوبر <em>Populus nigra</em> تغذیه شدند، صورت گرفت. میانگین تعداد تخم در هر دسته (20 = n) 53/1 ± 8/45 بود. طول مراحل نابالغ (دورۀ جنینی، سنین سهگانۀ لاروی و شفیرگی) بهترتیب عبارت بود از: 03/0 ± 49/5، 04/0 ± 86/3، 10/0 ± 64/4، 47/0 ± 28/13 و 0/0 ± 71/5 روز. زندهمانی مراحل یاد شده بهترتیب 43، 38، 60، 31 و 36 درصد بهدست آمد. مشاهدات صحرایی در درۀ کاکارضا (استان لرستان) نشان داد که این سوسک به فراوانی از برگهای صنوبر و گاهی بید تغذیه میکند و دست کم بخشی از جمعیت آن در منطقۀ یادشده بیش از یک نسل در سال دارد. اندازۀ بدن حشرات کامل (30 = n) در گونۀ <em>C. saliceti</em> با طول بدن 09/0 ± 4/8 میلیمتر نسبت به گونۀ <em> C. populi</em> با طول بدن1/0 ± 3/10 میلیمتر، کوچکتر است. پژوهشهای بیشتر برای شناخت بهتر ویژگیهای زیستشناسی و اکولوژی سوسک برگخوار <em>C. saliceti</em> در منطقۀ یادشده توصیه میشود.
برگخوار صنوبر,Chrysomela saliceti,زیستشناسی,صنوبر,بید
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4316.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4316_ea6f1f069fa2ee2026899fa16fa5076f.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
تعیین مناسب ترین طول خط نمونه در برآورد مشخصه های کمی جنگل های زاگرس
229
238
FA
بهمنظور مدیریت صحیح و برنامهریزی اصولی در هر زمینه، به ویژه جنگل، به جمعآوری اطلاعات کمی و کیفی مناسب نیاز است. روشهای مختلف نمونهبرداری از راههای دسترسی به این اطلاعات است. برای اجرای این تحقیق، منطقهای به وسعت 457 هکتار در شمال غربی شهرستان خرمآباد انتخاب شد. ارتفاع متوسط منطقه از سطح دریا 1840 متر، شیب متوسط آن بین 12 تا 30 درصد و جهت عمومی این منطقه جنوبی است. با در نظر گرفتن مساحت و توپوگرافی منطقۀ مورد بررسی، از یک شبکۀ آماربرداری با ابعاد 400×200 متر برای نمونهبرداری استفاده شد، سپس چهل قطعۀ شاهد یک هکتاری به شکل مربع در منطقه پیاده شد. درون هر یک از این قطعات یک هکتاری، نمونهبرداری بهوسیلۀ خطنمونههایی به طول 50، 75، 100، 125 و 140 متر (بر روی قطر قطعات مربعی) صورت گرفت. نتایج حاصل از نمونهبرداری بهوسیلۀ طولهای مختلف خطنمونه با نتایج قطعات شاهد بهوسیلۀ آزمون تجزیۀ واریانس و همچنین نتایج بهدستآمده از طولهای مختلف خطنمونه با استفاده از فاکتور (E%)<sup>2</sup>×T با یکدیگر مقایسه شد. نتایج آزمون تجزیۀ واریانس نشان داد که اختلاف معنیداری در سطح 05/0 بین نتایج بهدست آمده از طولهای مختلف خطنمونه در برآورد سطح تاجپوشش و تعداد در هکتار با نتایج قطعات شاهد وجود ندارد. بررسی دقت طولهای مختلف خطنمونه نشان داد که خطنمونههایی به طول 140 متر هم در برآورد تعداد در هکتار و هم در برآورد سطح تاجپوشش، بیشترین دقت را دارند. همچنین مقایسۀ نتایج طولهای مختلف خطنمونه با فاکتور (E%)<sup>2</sup>×T نشان داد که در برآورد سطح تاجپوشش و تعداد در هکتار، بهترتیب، خطنمونههای 75 و 140متری مناسبترند.
نمونه برداری جنگل,خط نمونه,دقت,بلوط ایرانی,زاگرس,تاج پوشش
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4317.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4317_aa6e617a2c159f86278c829b3e7b656d.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
تأثیر عوامل اقلیمی مختلف بر گسترش تیپ های جنگلی استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از روش های آماری چندمتغیره
239
251
FA
بهمنظور بررسی تأثیر عوامل اقلیمی بر گسترش تیپهای جنگلی استان چهارمحال و بختیاری، 71 متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک گونههای جنگلی، اهمیت بیشتری داشتند، انتخاب و با روش تحلیل عاملی، عوامل مؤثر بر پراکنش این گونهها شناسایی شد. این عوامل که 82/91 درصد از واریانس متغیرها را بازگو میکنند، عبارتند از: دمای گرمایشی، بارش و تابش. تأثیر هر یک از این عوامل و نیز متغیرهای اولیۀ اقلیمی بر پراکنش تیپهای شاخص جنگلی استان، بررسی شد. همچنین متوسط ارتفاع پراکنش هر یک از تیپها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عامل دمای گرمایشی و بارش، از مهمترین عوامل اقلیمی مؤثر بر پراکنش تیپهای جنگلی در استان چهارمحال و بختیاری هستند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی و بررسی امتیازهای عاملی نشان داد که مکان مناسب برای پراکنش تیپ <em>Quercus brantii</em> (برودار) و گونههای همراه آن که تیپ غالب در استان چهارمحال و بختیاری است، رویشگاههای معتدل و نیمهمرطوب است. همچنین نتایج این بررسی نشان داد عاملی که سبب محدودیت پراکنش این تیپ و حضور تیپهایی مانند <em> Lonicera nummularrifolia</em> (شن) و <em>Amygdalus sp.</em> (بادام) شده، افزایش ارتفاع و در پی آن کاهش دما است بهنحوی که این دو تیپ را میتوان در نواحی خشک سرد و کوهستانی مشاهده کرد. نتایج همچنین نشان میدهد استفاده از روشهای آماری چندمتغیره و انتخاب متغیرهای اقلیمی متناسب با شرایط و ویژگیهای اکولوژیک گونههای گیاهی استان، نقش بسیار مهمی در شناسایی اثر عوامل اقلیمی مهم بر پراکنش تیپها و گونههای جنگلی استان داشته است.
اقلیم رویشی,تیپ¬های جنگلی,روش¬های آماری چندمتغیره,تحلیل عاملی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4318.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4318_da3fed34979537dbeb04f774d33495fa.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
بهینه سازی ایستا و پویای بهره برداری از جنگل
265
276
FA
بهرهبرداری بهینه از جنگل، تابعی از موجودی سرپا، قیمت چوب سرپا، هزینههای بهرهبرداری و نرخ سود بازار است. برای تعیین مقدار برداشت بهینه، ابتدا معادلة رویش برای جنگل خیرود نوشهر برآورد شد، سپس با استفاده از مدل خودکاهشی، قیمت چوب سرپا پیشبینی و مقدار برداشت بهینه با استفاده از معادلات رویش سالیانة جنگل و قیمت چوب سرپا محاسبه شد. مقدار برداشت بهینه بر اساس آخرین اطلاعات رویش جنگل و قیمت چوب سرپا است که ارزش فعلی سود حاصل از بهره برداری جنگل را به حداکثر میرساند. برای تعیین مقدار برداشت بهینة جنگل، ابتدا از روش برنامهریزی تصادفی پویا استفاده شد، سپس نتایج این روش با روش برنامهریزی ایستا مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که اگر از روش برنامهریزی تصادفی پویا بهجای برنامهریزی ایستا استفاده شود، ارزش خالص فعلی مورد انتظار، حدود 2٦ درصد افزایش مییابد.
بهینه¬سازی تصادفی پویا,بهینه¬سازی ایستا,معادلة رویش,معادلة قیمت چوب سرپا
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4320.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4320_c2bb9e6a438469a8af3d1a085661c719.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
1
3
2009
09
01
بررسی روش های استقرار نهال در اراضی مخروبۀ دانگ تجدید نسل در جنگل شوراب (گلبند) نوشهر
253
264
FA
احیای جنگلهای مخروبه، ازمهمترین اولویتهای مدیریت جنگل در شمال کشور بهشمار میرود. بازسازی این جنگلها، بهویژه در نقاطی که در گذشته به روش دانگبندی و با شیوۀ پناهی مدیریت میشد و امروزه به شکــل پهنههای بدون درخت یا کم درخت و با پوشش انبوهی از تمشک و سرخس دیده میشود، اهمیت زیادی دارد. تحقیق پیش رو، با هدف یافتن روشهای مناسب استقرار نهال در چنین نقاطی، بهمدت پنج سال (1382 تا 1386) در جنگلی مخروبه و محصور با سیم توری به مساحت تقریبی5000 متر مربع در محدودۀ طرح جنگلداری شوراب (گلبند)- قدیمیترین طرح جنگلداری در مازندران- در چهار تکرار و هفت تیمار بذرکاری و نهالکاری توسکا (2)، بذرکاری و نهالکاری پلت (2)، بذرکاری و بذرپاشی راش (2) و کنترل (1) به اجرا درآمد. پیش از کاشت بذر و نهال همۀ بوتههای تمشک و سرخس ریشهکن شدند و ضمن مراقبت، بهمدت سه سال و هر سال یک بار در اواخر شهریور، پیرامون نهالها وجین شد. پس از گذشت چهار سال، همۀ نهالهای درختی مستقر در 25 متر مربع مرکز هر پلات (کرت) و در کل 28 پلات از نظر نوع گونه، تعداد و بلندی، اندازهگیری شدند. یافتهها نشان داد که ده گونۀ چوبی مختلف به ارتفاع 10 تا470 سانتیمتر در عرصۀ وجود دارند، بهطوری که بیش از 98 درصد آنها را چهار گونۀ پلت (5/75 درصد)، ممرز (9/13 درصد)، توسکا (1/6 درصد) و راش (1/3 درصد) شامل می شود. میانگین تعداد نهال در سطح شمارش از 19 تا 132 نوسان دارد و تفاوتها معنیدار است. در تیمارهای بذرکاری بیش از تیمارهای نهالکاری پیشاهنگ، نهال مشاهده شد و از میان آنها، تیمار بذرکاری پلت با 132 اصله نهال در 25 متر مربع بهعنوان بهترین تیمار معرفی شد که تفاوت آن با تیمارهای نهالکاری پیشاهنگ درسطـح 5 درصد معنیدار است.
جنگل مخروبه,دانگ تجدید نسل,احیای زادآوری,بذرکاری,نهالکاری
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4322.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4322_6562823823c2ad16a58a9de86af954f5.pdf