انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
برآورد زیتوده و ذخیرة کربن برگ گونة بنه در باغ گیاه¬شناسی ملی ایران
1
12
FA
باغ گیاهشناسی ملی ایران متشکل از کلکسیونهای بومی و غیربومی متعددی است که قطعههای بومی آن شامل گونههای درختی و درختچهای متنوعی از جنگلهای طبیعی ایران است. یکی از گونههای بومی باغ بنه (<em>Pistacia atlantica</em>) است که تراکم زیادی در برخی کلکسیونهای بومی باغ دارد. درختان و درختچههای باغهای گیاهشناسی در جذب دیاکسید کربن جو و تلطیف هوا نقش مهمی دارند و در تمام نقاط دنیا از اهداف اصلی احداث باغهای گیاهشناسی به شمار میروند، از اینرو در این پژوهش زیتوده و ذخیرة کربن برگ گونة بنه بررسی شد. به این منظور با استفاده از روش نمونهبرداری طبقهای تصادفی، 30 اصله درخت بنه گزینش شده و فاکتورهای کمی مورد نظر در آنها اندازهگیری شد. سپس برگهای یک قطاع 45 درجه از سطح تاج جمعآوری، توزین (وزن تر) و پس از خشک کردن در داخل آون، دوباره وزن (وزن خشک) شد. پس از سوزاندن مقدار کافی از برگهای خشکشده در کورة الکتریکی و توزین خاکستر، وزن مواد آلی برگ و مقدار کربن برگها بهدست آمد. همچنین مقدار دیاکسید کربنجذبشده از جو توسط برگها و همچنین روابط آلومتریک محاسبه شد. بر اساس نتایج حاصل، متوسط زیتودة برگ، متوسط ذخیرة کربن برگ و متوسط مقدار جذب دیاکسید کربن از جو در هکتار بهترتیب، 4/69، 2/26 و 3/96 کیلوگرم بهدست آمد و از این نظر اختلاف بین طبقههای قطری مختلف درختان نمونه معنیدار نبود. در بررسی روابط آلومتریک نیز پس از تعیین روابط رگرسیونی مناسب مشخص شد که فاکتور قطر متوسط تاج، تأثیرگذارترین متغیر بر زیتودة برگ و ذخیرة کربن برگ است.
باغ گیاه¬شناسی ملی ایران,بنه,آلومتری,زیتودة برگ,ذخیرة کربن برگ
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4635.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4635_7218fafb9d08e9931b869fa911b3a4b2.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
مقایسۀ مقدار ترسیب کربن خاک در جنگلکاری¬های خالص سوزنی¬برگ و پهن¬برگ (مطالعۀ موردی: طرح جنگلداری دهمیان، مازندران)
13
23
FA
تراکم دیاکسیدکربن اتمسفر در اثر فعالیتهای انسانی، روند گرم شدن کرۀ زمین را بسیار افزایش داده است. اکوسیستمهای جنگلی و مدیریت بهینۀ آن، نقش بسیار مهمی در جذب کربن اتمسفر ایفا میکند. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر جنگلکاریهای طرح جنگلداری دهمیان در مقدار ترسیب کربن خاک انجام گرفته است. نمونهبرداری خاک بهصورت منظم تصادفی و از عمقهای 10-0 و 20-10 سانتیمتری انجام گرفته است. در مجموع، 54 نمونه خاک از 4 تودۀ 35 سالۀ جنگلکاریشده با گونههای پیسهآ (<em>Picea Abies</em> L. Krast)، کاج سیاه (<em>Pinus nigra</em> Arn)، ون (.<em>Fraxinus</em> <em>excelsior</em> L) و بلوط بلند مازو (<em>Quercus castanifolia</em> C.A.Mey) برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. مشخصههای بافت خاک، اسیدیتۀ خاک، وزن مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، کربن آلی و نیتروژن کل در آزمایشگاه اندازهگیری شد. نتایج نشان میدهد که ترسیبکربن خاک در تودۀ پیسهآ (3/124 تن در هکتار) بهطور معنیداری (05/0<em>P</em><) بیشتر از کاج سیاه (7/94 تن در هکتار)، ون (6/87 تن در هکتار) و بلوط بلندمازو (1/78 تن در هکتار) است. مقدار کربن آلی، اسیدیته، نیتروژن و هدایت الکتریکی خاک در بین تودههای مورد بررسی، اختلاف معنیداری را نشان میدهد (01/0<em>P</em><). نتیجۀ رگرسیون گام به گام نشان داد که درصد نیتروژن و نسبت کربن به نیتروژن بهترتیب از مهمترین اجزای تأثیرگذار بر مقدار کربن آلی خاک در تودههای بررسی شده است.
جنگلکاری,خاک,ترسیب کربن,رگرسیون گام به¬گام
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4643.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4643_11f9b92d0724eb3e563a0b46aa4dce20.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
تعیین افت کمی و کیفی چوب ناشی از عملیات قطع درخت با اره¬موتوری (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
25
34
FA
پیشبینی و برآورد مقدار چوب حاصل از عملیات بهرهبرداری، یکی از موارد اساسی در مدیریت بازار فراوردههای چوبی در طرحهای جنگلداری است. هدف این تحقیق، دستیابی به نکات زیر است: مقدار چوب آسیبدیده در مرحلۀ قطع، نوع آسیبهای پدید آمده و ارزش افت چوب در اثر قطع و مجموعۀ کارهاییکه برای پیشگیری و کاهش آثار صدمهدیدگی چوب در طول عملیات قطع میتوان انجام داد. این تحقیق در پارسلهای 208 و 211 بخش نمخانۀ جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام گرفت. بهمنظور محاسبۀ افت چوب در اثر قطع درخت با استفاده از ارهموتوری و محاسبۀ افت ارزش آن، در مجموع 206 اصله درخت از گونههای راش و ممرز بهصورت تصادفی بررسی و اندازهگیری شد. پس از قطع درخت، صدمهدیدگی چوب در اثر قطع بر روی تنۀ درخت افتاده اندازهگیری شد. از کل حجم چوبهای قطعشده در منطقۀ مورد بررسی، 87/46 مترمکعب (2/5 درصد)، صدمه دیدند. بیشتر صدمات مشاهدهشده در این بررسی، شکستگی و خرد شدن چوب است که حدود 6/51 درصد کل حجم چوب صدمهدیده را شامل میشود. بقیۀ موارد شامل ترک یا شکاف طولی (5/32 درصد)، جدا شدن بهصورت ورقهای (4/4 درصد) و ارتفاع بیش از حد در کندۀ درخت (9/9 درصد) است. در نهایت با توجه به افت قیمت مربوط به کاهش در هر گروه از محصولات، کاهش ارزش چوب برآورد شد.
بهرهبرداری جنگل,قطع درخت,افت چوب,صدمه¬دیدگی چوب
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4637.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4637_affce139cc0a741ef7892bd57ef21fb4.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
ارزیابی طبقهبندی¬های پیکسل-پایه و شیء-پایه تصاویر هوایی برای تشخیص گونههای درختی (مطالعۀ موردی: جنگلکاری چمستان نور)
35
47
FA
تصاویر هوایی رقومی جنگلهای شمال که با دوربین هوایی پیشرفته UltraCamD گرفته شدهاند، منبع بسیار با ارزشی برای تولید اطلاعات مفید جنگل هستند. ویژگیهای خاص این تصاویر، ضرورت تعیین روش بهینۀ طبقهبندی آنها را مطرح میسازد. در این تحقیق دادههای ادغامشدۀ این سنجنده در چهار باند طیفی 16 بیتی و با اندازه تفکیک مکانی 7 سانتیمتر مربوط به سال 1387 از یک منطقۀ جنگلکاری در چمستان نور، با هدف تشخیص گونههای درختی، تجزیه و تحلیل شدند. در تصحیح هندسی دقیق تصاویر، علاوه بر دادههای GPS و IMU همراه تصویر، از نقاط کنترل زمینی اخذشده با DGPS نیز استفاده شد. بارزسازیهای مناسب انجام گرفت و باندهای حاصل بههمراه باندهای اصلی بهکار گرفته شدند. نمونههای تعلیمی یکسان در هر دو روش طبقهبندی استفاده شدند. نقشۀ واقعیت زمینی برای ارزیابی نتایج طبقهبندیها، بهروش میدانی تهیه شد. در روش پیکسل-پایه، طبقهبندی نظارتشده بهروش حداکثر تشابه انجام گرفت. در روش شیء-پایه، ابتدا قطعهبندی تصویر با ترکیبهای باندی و ضرایب مناسب شاخصهای رنگ، شکل، فشردگی، همواری و مقیاس به اجرا درآمد و در ادامه، طبقهبندی بهروش نزدیکترین همسایه و بر مبنای منطق فازی در سطوح طبقات والد و وارث اجرا و بهترین حالت طبقهبندی با استفاده از معیارهای پایداری طبقهبندی، تفکیکپذیری طبقات و ارزیابی صحت تعیین شد. ارزیابی صحت نقشههای حاصل از دو روش در مقایسه با دادههای مبنا، نشاندهندۀ برتری معنیدار از نظر صحت کلی و ضریب کاپای طبقهبندی شیء-پایه است. ضمن اینکه نقشههای حاصل از آن، حالت نامناسب فلفلنمکی موجود در نقشههای پیکسل-پایه را ندارد. بهعلاوه روش شیء-پایه با بهرهگیری از اطلاعات مکانی موجود در تصویر، در کنار اطلاعات طیفی آن، در تفکیک گونههایی که تشابه طیفی زیادی با هم داشتند، بسیار موفق عمل کرد. صحت طبقهبندی شیء-پایه بر روی دادههای با توان تفکیک مکانی زیاد، وابسته به نوع طبقات و ماهیت تفکیکپذیری آنها، کیفیت قطعهبندی، اندازۀ نمونهها، کیفیت نمونهبرداری، چارچوب و قالب طبقهبندی و توزیع مکانی و درجۀ آمیختگی جنگل است.
تصویر هوایی رقومی,طبقهبندی پیکسل-پایه و شیء-پایه,تشخیص گونههای درختی,سلسله¬مراتب طبقات
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4638.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4638_1af7d353c23a926df372890c74917c21.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
بررسی نحو¬ۀ نشانهگذاری درختان و تأثیر آن بر تودۀ جنگل (مطالعۀ موردی: پارسل 149 سری شوراب گلبند)
49
59
FA
نشانهگذاری، ابزاری برای پرورش تودههای جنگلی است و یکی از مهمترین دخالتهای مدیریتی در جنگل بهشمار میرود که نحوۀ اجرای آن، اثر مستقیمی بر تغییرات کمی و کیفی جنگل دارد. تحقیق حاضر با ارزیابی شرایط یک جنگل مدیریتشده در مقایسه با جنگل شاهد، به بررسی تأثیر نحوۀ نشانهگذاری درختان بر روند تغییرات کمی و کیفی جنگل و ارائۀ راهکارهایی برای هدایت این نشانهگذاریها در مسیر درست میپردازد. در این تحقیق تمامی درختانی که در پاییز سال 1386 در پارسل 149 سری شوراب گلبند، نشانهگذاری شده بودند، قبل از عملیات قطع بهصورت صددرصد آماربرداری شدند و کلیۀ مشخصههای کمی و کیفی آنها مانند قطر برابرسینه، کیفیت ساقه و نیز موقعیت مکانی آنها ثبت شد. نتایج بررسیها نشان داد که بیشترین نشانهگذاری و برداشت در طبقات قطری 60 سانتیمتر و بالاتر انجام شده است، در حالیکه این پارسل در مقایسه با پارسل شاهد دارای تعداد درخت کمتری در این طبقات بوده است. همچنین بیشتر فشار ناشی از این نشانهگذاری، روی گونۀ راش با درجۀ کیفی یک و در جهت تغییر شرایط به نفع گونۀ ممرز بوده است. بهنحوی که نشانهگذاری صورتگرفته را به بهگزینی راش مبدل ساخته و در مجموع سبب برداشت حجمی برابر 5/63 مترمکعب در هکتار از این پارسل شده است. این در حالی است که براساس تابع <em>K</em> رایپلی، پراکنش درختان نشانهگذاریشده در همین سطح نیز بهشدت خوشهای و مجتمع بوده است. آنچه باید در نشانهگذاریها و اعمال مدیریت در جنگل بیشتر مورد توجه قرار گیرد، تغییر نوع نگرش در بهرهبرداری جنگل از تولید چوب به پرورش جنگل است، ضمن اینکه نباید از نقش اطلاعات درست، مناسب و منطبق بر شرایط رویشگاه، در اعمال مدیریت صحیح چشمپوشی کرد.
نشانهگذاری,پراکنش مکانی,تابع K رایپلی,تغییرات کمی و کیفی,جنگل گلبند
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4639.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4639_7ff595f2ac2f02b670173412bac38e4b.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
مقایسۀ برخی عناصر غذایی در برگ شش گونۀ اکالیپتوس و رابطۀ آن با خاک
61
70
FA
این تحقیق با هدف بررسی احتمال تأثیر منفی جنگلکاری اکالیپتوس بر حاصلخیزی خاک و تغذیۀ گونههای مختلف اکالیپتوس و اختلاف شش گونۀ مورد بررسی از نظر اندازۀ سه عنصر ازت، پتاسیم و فسفر در برگها، در یک تودۀ 24 ساله در استان گیلان و در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، با استفاده از گونههای <em>Eucalyptus camaldulensis</em>، <em>E. macarthurii</em>، <em>E. maidenii</em>،<em>E. rubida</em><em>، </em><em>E. saligna</em><em> </em>و <em>E. viminalis</em> انجام گرفت. در هر واحد آزمایشی 100 اصله درخت به فاصله 2 × 2 متر کاشته شده بود که سه اصله بهصورت تصادفی انتخاب شد و برای تجزیۀشیمیایی و تعیین مقدار عناصر ازت، فسفر و پتاسیم در برگها، نمونهبرداری از یک سوم انتهایی تاج درخت انجام شد. نتایج نشان داد که میان تیمارها فقط از نظر درصد ازت، اختلاف معنیدار مشاهده میشود. کمترین مقدار ازت به گونۀ <em>E. maidenii</em><em> </em>مربوط بود و پنج گونۀ دیگر اختلاف معنیداری نداشتند. همچنین رابطۀ رگرسیون میان درصد پتاسیم برگهای اکالیپتوس و دو خصوصیت خاک شامل درصد فسفر و درصد پتاسیم و میان درصد فسفر برگهای اکالیپتوس و درصد فسفر خاک معنیدار بود. با مقایسۀ عناصر غذایی برگها و خاک زیرآشکوب، کمبودی در برگها مشاهده نشد و بهنظر میرسد جنگلکاری اکالیپتوس تأثیر منفی بر حاصلخیزی خاک و رشد درختان اکالیپتوس ندارد.
اکالیپتوس,عناصر غذایی,تجزیۀ برگ,ازت,فسفر
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4640.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4640_533403bbfcfa3fc78e9768b65a282f72.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
تأثیر فعالیت¬های تفرجی بر پوشش¬گیاهی و خاک پارک جنگلی (مطالعۀ موردی: پارک جنگلی چقاسبز ایلام)
71
80
FA
در این تحقیق تأثیر تغییرکاربری مناطق جنگلی به پارکهای جنگلی بر پوششگیاهی و خاک در پارک چقاسبز استان ایلام بررسی شده است. بهاینمنظور 3 منطقۀ 30 هکتاری شامل مناطق بدون تفرج، تفرج متوسط و تفرج شدید مشخص شد. برای برداشت دادهها، در هر منطقه20 قطعه نمونه به روش منظم تصادفی با ابعاد شبکۀ 150×100 متر، پیاده شد. نوع و درصد پوشش گونههای علفی در 4 ریزقطعۀ نمونۀ 5/1 مترمربعی در هر قطعۀ نمونه ثبت شد. در هر قطعۀ نمونه از عمق 0 تا30 سانتیمتری افق معدنی، 3 نمونه خاک برداشته شد و یک نمونۀ ترکیبی به آزمایشگاه انتقال یافت. برای حذف عامل ذهنیت و درک بهتر ساختار پوششگیاهی و تعیین گرادیان عمدۀ تغییرات در ساختار پوششگیاهی سه منطقه، از روش تجزیه و تحلیل خوشهای و تجزیه و تحلیل تطبیقی قوسگیریشده استفاده شد. تجزیه و تحلیل تطبیقی متعارفی برای تعیین مهمترین عاملهای خاک تغییرپذیر در سه منطقه بهکار گرفته شد. نتایج نشان داد پوششگیاهی منطقۀ با تفرج شدید با منطقه با تفرج متوسط و منطقۀ بدون تفرج کاملاً متفاوت است و در یک دسته مجزا گروهبندی میشود. درصد کربن آلی، ازت کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم تبادلی و عمق لاشبرگ در مناطق با تفرج شدید کاهش یافته، ولی بر مقدار pH و وزن مخصوص ظاهری این منطقه افزوده شده است.
تفرج,خاک,تنوع گونه¬ای¬,پارک جنگلی
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4641.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4641_aec4827a12aba4c8da731c86166f3b98.pdf
انجمن علمی جنگلبانی ایران
مجله جنگل ایران
2008-6113
2423-4435
3
1
2011
04
01
بررسی و مقایسۀ ویژگی¬های فیزیکی و شیمیایی خاک و خصوصیات کمی درختان در جنگل¬های کمتر تخریب¬یافته و تخریب¬یافتۀ زاگرس (مطالعۀ موردی: جنگل¬های حوزۀ شهرستان پلدختر)
81
89
FA
از آنجا که پایداری طولانیمدت اکوسیستمهای جنگلی وابسته بهحفظ کیفیت خاک است، آگاهی از وضعیت خاکهای مناطق جنگلی و بررسی آثار فعالیتهای مختلف صورتگرفته بر خصوصیات خاک بسیار مهم و در مدیریت جنگل مؤثر است. این پژوهش سعی دارد تأثیر قطع و سرشاخهزنی درختان را بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تخریب جنگلهای زاگرس بر خصوصیات خاک در مناطق تخریبیافته در مقایسه با مناطق کمتر تخریبیافته بررسی کند. به این منظور دو منطقۀ "تخریبیافته" که معرف منطقهای با تخریب معمولی است، و "منطقۀ کمترتخریبیافته" که بهعلت عدم دسترسی آسان، دچار تخریب کمتری شده است، انتخاب شد و مهمترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و مشخصههای کمی درختان شامل درصد تاجپوشش، تعداد درختان در هکتار، قطر برابرسینه و ارتفاع درختان اندازهگیری و تجزیه و تحلیل شد. نتایج این بررسی حاکی از تأثیرپذیری خصوصیات خاک از درختان و عوامل تخریب است، بهطوری که تمامی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و مشخصههای کمی درختان تفاوتهای معنیداری را بین دو منطقه نشان میدهند. نتایج همبستگی بین خصوصیات خاک و مشخصههای کمی درختان نشان داد که در منطقۀ کمترتخریبیافته، درصد تاجپوشش، قطر برابرسینه و ارتفاع درختان با کربن آلی، فسفر و نیتروژن همبستگی مثبت و با نسبت C/N و جرم مخصوص ظاهری همبستگی منفی دارد. وجود درختان و عدم قطع و سر شاخهزنی آنها در منطقۀ کمترتخریبیافته سبب شکلگیری شرایط مناسبتر خاک شده است.
جنگل¬های زاگرس,خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک,قطع و سرشاخه¬زنی درختان
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4642.html
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4642_81671236c6d5d6c9c1af68963b939526.pdf