TY - JOUR ID - 10898 TI - اثر تخریب جنگل و تغییرکاربری اراضی بر شاخص‌های اکوفیزیولوژی کربن و نیتروژن خاک JO - مجله جنگل ایران JA - IJF LA - fa SN - 2008-6113 Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 7 IS - 2 SP - 243 EP - 256 KW - تنفس میکروبی KW - زیست‌تودۀ میکروبی کربن KW - زیست‌تودۀ میکروبی نیتروژن KW - ضریب متابولیک DO - N2 - دی‌اکسید کربن، متان و نیتروز اکسید مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شوند که تغییرات آنها تا حد زیادی متأثر از تغییرپذیری شاخص‌های اکوفیزیولوژی کربن و نیتروژن خاک است. با هدف بررسی تأثیر تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی بر شاخص‌های اکوفیزیولوژی کربن و نیتروژن خاک، سه کاربری جنگل (تودۀ کمتر دست‌خورده با گونه‌های ممرز و انجیلی)، مرتع (زمین لخت همراه با پوشش‌های علفی تنک) و کشاورزی (تحت کشت برنج) مدنظر قرار گرفت. نمونه‌برداری از خاک به‌صورت تصادفی سیستماتیک (ده نقطه در هر کاربری) از دو عمق 10- 0 و 20 - 10 سانتی‌متری صورت پذیرفت. وزن مخصوص ظاهری، بافت، رطوبت، اسیدیته، کربن آلی، نیتروژن کل و مشخصه‌های اکوفیزیولوژی (تنفس میکروبی، زیست‌تودۀ میکروبی کربن و نیتروژن، ضریب متابولیک) در محیط آزمایشگاه سنجیده و محاسبه شد. تجزیۀ واریانس مشخصه‌های اکوفیزیولوژی خاک، حاکی از آن است که مقادیر تنفس میکروبی، زیست‌تودۀ میکروبی کربن و نیتروژن در عمق‌های اول (22/1، 66/665 و 32/71 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و دوم (10/1، 44/508 و 72/56  میلی‌گرم بر کیلوگرم) خاک کاربری جنگل به‌طور معنی‌دار بیشتر از سایر کاربری‌ها بوده است. بیشترین مقدار ضریب متابولیکی نیز به‌طور معنی‌دار به عمق‌های اول و دوم (11/4 و 23/6 میکروگرم دی‌اکسید کربن بر میلی‌گرم زیست‌تودۀ میکروبی کربن در روز) خاک کاربری کشاورزی اختصاص داشت. نتایج این پژوهش مؤید تأثیر شایان توجه انواع کاربری‌ بر شاخص‌های زیستی کیفیت خاک است، به‌طوری که با تبدیل کاربری جنگل به سایر کاربری‌ها کیفیت زیستی خاک کاهش معنی‌داری یافته است.    UR - https://www.ijf-isaforestry.ir/article_10898.html L1 - https://www.ijf-isaforestry.ir/article_10898_e9dcdbb2fa5826c32f93a1fa50da29e2.pdf ER -