2024-03-28T12:36:51Z
https://www.ijf-isaforestry.ir/?_action=export&rf=summon&issue=715
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
تاثیر تنش خشکی خاک بر روابط آبی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.)
اکالیپتوس (E. camaldulensis Dehnh.) از گونههای مهم کاشتشده در ایران بوده که سطح قابل توجهی از جنگلهای دستکاشت را به خود اختصاص داده است. گونهای تندرشد و دارای مقاومت بالا نسبت به شرایط نامناسب محیطی است. با این وجود کمبود آب در خاک میتواند بر کمیت و کیفیت رشد گیاه تاثیرگذار باشد. بهمنظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر روابط آبی آن، آزمایشی با استفاده از لایسیمترهای وزنی و زهکشدار در شرایط طبیعی و در ایستگاه تحقیقات بیابانزدایی شهید صدوقی یزد بهمدت سه سال بهاجرا درآمد. آزمایش با سه تیمار 100درصد (شاهد)، 70 درصد (تنش متوسط) و 40درصد (تنش شدید) ظرفیت زراعی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. نتایج بررسیهای بهعملآمده نشان داد که رفتارهای فیزیولوژیکی گیاه شامل پتانسیل آب، گنجایش نسبی آب (RWC) و میزان قندهای محلول در برگ، تحت تاثیر میزان دسترسی گیاه به آب قرار گرفتند. همچنین افزایش مقدار رطوبت خاک تاثیری بر مقدار قندهای محلول در ریشه و مقدار پرولین برگ نداشت (05/0P<). با افزایش مقدار رطوبت خاک، گنجایش نسبی آب افزایش یافت (001/0P<). افزایش رطوبت خاک موجب کاهش پتانسیل آب (001/0P<) و مقدار قندهای محلول در برگ (001/0P<) شد. نتایج مذکور بیانگر واکنش گیاه به تنش خشکی از طریق تطابق اسمزی با افزایش مقدار قندهای محلول در برگها و در نتیجه افزایش پتانسیل آب و جذب آب بیشتر از خاک است، هرچند این توانایی کم است. با این شرایط این گیاه را نمیتوان جزء گیاهان مقاوم به خشکی قلمداد کرد.
اکالیپتوس (E. camaldulensis Dehnh.)
تنش خشکی
پتانسیل آب
گنجایش نسبی آب
قندهای محلول
پرولین
2012
07
01
89
99
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4679_9d61235884a53becd9dae604f950e58f.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
بررسی تأثیر کاربرد سوپرجاذب و دورۀ آبیاری بر رشد نهال¬های بنه (Pistacia atlantica) (مطالعة موردی: نهالستان دکتر جوانشیر، پیرانشهر)
مقدار موفقیت جنگلکاری در جنگلهای زاگرس بهویژه بهدلیل مقدار کم نزولات آسمانی، کمبود منابع آب و دشوار بودن شرایط دسترسی به آن، رضایتبخش نیست. بنابراین یافتن روشی که بتواند علاوه بر افزایش رطوبت خاک و ماندگاری نهال، سبب کاهش مصرف آب در یک دورۀ رویشی گردد، بسیار ضروری بهنظر میرسد. یکی از روشهای نوین، استفاده از سوپرجاذبهاست. بهمنظور بررسی تأثیر سوپرجاذب بر رشد نهالهای بنه، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد که در آن تیمارهای مورد بررسی عبارتند از: سوپرجاذب در سه سطح 0، 50 و 100 گرم، مقدار آبیاری در دو سطح 5 و 10 لیتر و دورۀ آبیاری (فاصله بین دو نوبت آبیاری بر مبنای روز) در سه سطح 10، 20 و 30 روز. بنابراین 18 تیمار مورد آزمایش قرار گرفت. تمام تیمارها در 3 تکرار و در هر تکرار نیز 3 نهال کاشته شد. همچنین 9 نمونۀ شاهد (کنترل) درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که استفاده از 50 گرم سوپرجاذب، مقدار آبیاری را در فواصل 10 روزه، به نصف (5 لیتر) کاهش خواهد داد. همچنین استفاده از 100 گرم سوپرجاذب و 10 لیتر آب، فاصلۀ زمانی بین دو نوبت آبیاری را دو برابر (20 روز) کرد. بهکارگیری سوپرجاذب موجب افزایش رویش ارتفاعی و رویش قطری یقۀ نهالها نسبت به نمونۀ شاهد شد. بنابر نتایج این تحقیق، استفاده از سوپرجاذب موجب کاهش 50 درصد مقدار آب مصرفی و همچنین دفعات آبیاری میشود و بهدلیل منافع اقتصادی، میتوان کاربرد آن را توصیه کرد.
سوپرجاذب
بنه
رشد
دورۀ آبیاری
جنگلهای زاگرس
2012
07
01
101
112
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4680_bbdb80818efe142a62302e5c5528c723.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
بررسی اثرات محیط زیستی گردشگری بر جنگل نمکآبرود با کاربرد مدل تخریب
این مطالعه بهمنظور بررسی شدت تخریب ناشی از فعالیتهای گردشگری در داخل جنگل نمکآبرود و با استفاده از مدل تخریب انجام شد. در مرکز تجمع گردشگران واقع در ایستگاه خط یک تلهکابین در بالای قله، منطقهای به مساحت 10 هکتار بهعنوان واحد محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفت و سپس در چهار جهت اصلی و چهار جهت فرعی نوارهایی به عرض ده متر برداشت شد و آماربرداری صددرصد انجام پذیرفت. درون نوارها با استفاده از نقشههای فیزیوگرافی، خاکشناسی، هیدرولوژیکی و پوشش گیاهی، آسیبپذیری بومشناختی محاسبه و طبقهبندی شد، سپس با استفاده از نقشههای توپوگرافی، مشاهدههای میدانی و نظر کارشناسان، هشت نشانزد تخریب در منطقه شناسایی و تعیین شد. با استفاده از فرمول تخریب، ضریب تخریب محاسبه و منطقۀ مورد بررسی به دو قسمت نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی طبقهبندی شد.
مدل تخریب
گردشگری
نمکآبرود
واحد محیط زیستی
2012
07
01
113
121
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4681_8216d05b9296ca6b500daf4a25312ec7.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
ارزیابی کیفیت و قیمت تمام¬شدۀ نهال در نهالستان¬های دولتی و خصوصی (مطالعۀ موردی: نهال¬های بنه و صنوبر در نهالستان¬های زاغه و کلانتری استان لرستان)
هدف این بررسی ارزیابی کیفیت و قیمت تمامشدۀ تولید نهال در دو نهالستان دولتی (نهالستان زاغه) و خصوصی (نهالستان کلانتری) استان لرستان در یک دورۀ یکساله (آبان 1386 تا آبان 1387) بود. به این منظور، نهالهای بنه (با تکثیر نسبتاً مشکل از طریق بذر) و صنوبر (با تکثیر نسبتاً آسان از طریق قلمه) تولیدی هر دو نهالستان برای ارزیابی انتخاب شدند. برای ارزیابی کیفی، ابتدا ویژگیهای نهال استاندارد (با کیفیت مناسب) برای هر دو گونه تعریف گردید و در مرحلۀ بعد، استاندارد بودن یا نبودن نهالهای تولیدی با استفاده از نمونهبرداری تصادفی ارزیابی شد. سپس، تعداد و نوع نهالهای تولیدی این دو نهالستان و نیز کلیۀ هزینههای صرفشده در این دورۀ مشترک از دفاتر حسابداری نهالستانها استخراج شد. با توجه به اینکه کلیۀ هزینههای ثابت و متغیر در سطح نهالستان صورت میگیرد، مقدار هزینۀ اختصاصیافته به نهالهای بنه و صنوبر در این دوره با استفاده از نسبتگیری سطح (برای هزینۀ اجارۀ زمین) و تعداد (برای دیگر هزینهها) برآورد شد. در نهایت، قیمت تمامشدۀ هر اصله نهال استاندارد بنه و صنوبر در دو نهالستان محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص کیفیت نهالهای بنه و صنوبر (درصد نهالهای استاندارد) در نهالستان خصوصی کلانتری بهترتیب 5/3 و 2/1 برابر نهالستان دولتی زاغه است. نتایج همچنین روشن ساخت که قیمت تمامشدۀ هر اصله نهال بنه (24058 ریال) و صنوبر (17365ریال) در نهالستان دولتی زاغه بهترتیب 3/9 و 6/23 برابر قیمت تمامشدۀ نهالهای بنه (2207ریال) و صنوبر (735ریال) تولیدی در نهالستان خصوصی کلانتری بود. عواملی مانند نحوۀ مدیریت فضای نهالستان و وسایل و ماشینآلات، مقدار تولید و درصد نهالهای استاندارد میتوانند بخشی از تفاوت قیمت تمامشدۀ نهال در دو نهالستان را توضیح دهند. انجام پژوهشهایی از این دست بهویژه در نهالستانهای دولتی، میتواند به بهبود مدیریت و کارایی کیفی و مالی نهالستانها کمک نماید.
نهالستان
بنه
صنوبر
قیمت تمام¬شده
نهال استاندارد
امید ریاضی هزینۀ تهیه نهال
2012
07
01
123
134
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4682_76e7038ca285e474a8206055c23422a7.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
اثر تیمارهای نوری، هورمونی و دانهبندی بستر کاشت بر ریشه¬زایی قلمه¬های گونة Juniperus oblonga
مشکلات متعدد در زادآوری طبیعی ارس، اهمیت تکثیر غیرجنسی را برای احیای رویشگاههای این گونة ارزشمند نشان میدهد. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی، بستر کاشت و نور در ریشهزایی قلمههای J. oblonga بود. قلمهها از درختان جوان J. oblonga فاقد اندامهای زایشی در آذرماه تهیه شدند. این قلمهها پس از تیمار با 2500، 5000 و ppm7500 هورمون ایندول بوتیریک اسید، در بستر ماسهای نرم و زبر و زیر تابش نور قرمز و سفید در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خردشده کاشته شدند. نمونههای شاهد بدون تیمار هورمون در شرایط مشابه با قلمههای تیمارشده کاشته شدند. آنالیز آماری قلمههای ریشهدارشده با نرمافزار SAS و تجزیهوتحلیل و آزمون آنها با روش دانکن انجام گرفت. نتایج آماری ریشهزایی قلمهها نشاندهندۀ معنیدار بودن اثر تیمارهای نور و دانهبندی بستر در سطح 1 درصد و تیمار هورمون در سطح 5 درصد است. بهعلاوه اختلاف اثر متقابل تیمارها بر یکدیگر، فقط تأثیر نور در بستر در سطح 1 درصد معنیدار است. آزمون گروهبندی اثر متقابل تیمارها بر یکدیگر نیز نشان داد که تیمار اثر متقابل نور سفید در بستری با دانهبندی نرم در شرایط بدون هورمون و غلظت ppm5000 از اسید ایندول بوتیریک با 28 درصد، ریشهزایی قابل قبولی دارد و در تولید نهالJ. oblonga بهمنظور احیای رویشگاههای طبیعی میتوان از آن استفاده کرد.
ریشهزایی
قلمه
نور
هورمون
بستر کاشت
J. oblonga
2012
07
01
135
142
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4683_d2dfc949e6bfeed016335354ba6989dd.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
تأثیر عوامل فیزیوگرافی و ادافیک بر برخی ویژگی¬های کمی و کیفی درختان اُرس (مطالعۀ موردی: منطقۀ لاین- خراسان)
بهمنظور بررسی اثر مشخصههای محیطی شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا و شکل زمین بر وضعیت کمی و کیفی تودههای جنگلی اُرس در دامنههای هزارمسجد واقع در شمال خراسان رضوی، نقشههای این مشخصهها تهیه و پس از تلفیق آنها، واحدهای همگن مشخص شد. از روش استراتیفیکاسیون (مونهبندی) برای نمونهبرداری استفاده شد. در هر واحد همگن، سه قطعه نمونۀ دایرهای به مساحت 1000 متر مربع برداشت شد. در هر قطعه نمونه، پس از برداشت نمونهای از خاک سطحی و اندازهگیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نتایج با استفاده از تحلیل چندمتغیرۀ PCA تجزیهوتحلیل شد. در هر قطعه نمونه، مشخصههای تعداد، رویۀ زمینی، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر برابرسینه، متوسط قطر تاج، درصد تاجپوشش، مقدار زادآوری، درصد درختان سالم و شاداب و درصد درختان آفتزده تعیین شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر مشخصههای تعداد در هکتار، رویۀ زمینی، ضریب قدکشیدگی، سطح تاجپوشش و زادآوری و درصد درختان با شادابی متوسط پایههای اُرس تأثیر دارد. عامل شیب بر مشخصههای متوسط قطر برابرسینه، رویۀ زمینی در هکتار، میانگین قطر تاج، میانگین ارتفاع، درصد درختان با شادابی متوسط و نیز درصد درختان آفتزدۀ اُرس تأثیرگذار است. جهت جغرافیایی بر مشخصههای میانگین قطر برابرسینه، ارتفاع، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج، درصد درختان شاداب و درصد درختان آفتزده مؤثر است. شکل زمین با مشخصههای ارتفاع کل، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج و درصد درختان شاداب ارتباط معنیداری دارد. بر اساس نتایج تحلیل PCAمیتوان گفت فسفر، رس، pH و لای، بیشترین تأثیر؛ و درصد رطوبت اشباع کمترین تأثیر را بر اُرس دارد.
جنگل اُرس
ارتفاع از سطح دریا
شیب
جهت دامنه
شکل زمین
خراسان
2012
07
01
143
156
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4684_d6e50689c4125db92bbfd7b8ef24b939.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
تفاوت¬های ریخت¬شناسی بذر پروونانس¬های گونۀ پده (Populus euphratica Oliv.)
گونۀ پده (Populus euphratica Oliv.) در مناطق وسیعی از ایران بهطور طبیعی انتشار یافته و بومی مناطق خشک و نیمهخشک است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی در گسترۀ انتشار این گونه سبب شده که اختلافاتی به لحاظ مورفولوژیکی و ژنتیکی میان درختان در رویشگاههای مختلف پدید آید. صفات مورفولوژیکی بذر ممکن است در تمایز ژنتیکی پده نقش مهمی داشته باشد. در این بررسی با استفاده از صفات مورفولوژیکی، بذر درختان 7 رویشگاه پده مقایسه شد. به این منظور از بذر درختان پده با مبادی جغرافیایی مختلف که بهمدت 8 سال در مزرعۀ تحقیقاتی البرز کرج وابسته به مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در شرایط کاملا یکسان کاشته شده بودند، نمونهبرداری شد. 5 مشخصۀ مورفولوژیکی و درصد قوۀ نامیه اندازهگیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که درختان رویشگاههای مختلف بهجز درصد قوۀ نامیه در کلیۀ صفات اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد دارند و مشخصههای مورفولوژیکی بذرها در تمایز میان درختان رویشگاههای مختلف نقش مهمی دارد. همچنین آزمون مقایسۀ میانگین دادهها، گروهبندی رویشگاههای مختلف را برای هر صفت نشان داد. از میان مشخصههای بذر، طول و پهنای بذر بیشترین تأثیر را در تمایز درونگونهای پده داشتند.
پده
پروونانس
مورفولوژی بذر
درصد قوۀ نامیه
2012
07
01
157
164
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4685_e769c49b85313142853d49e8ce206ef3.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
تأثیر ساختار پوشش گیاهی بر غنا و تنوع گونهای پرندگان در لکههای درختزار منطقۀ حفاظت¬شدۀ کرکس، استان اصفهان
ساختار عمودی و افقی پوشش گیاهی از جمله مهمترین عوامل تعیینکنندۀ مؤلفههای زیستگاهی برای پرندگان هستند. در این پژوهش، به بررسی تأثیر ساختار پوشش گیاهی بر غنا و تنوع گونهای پرندگان در سیستمی از لکههای باغ و درختزار در منطقهای استپی و نیمهخشک در مرکز ایران پرداخته شده است. بهمنظور تعیین غنا و تنوع گونهای پرندگان از روش ترانسکت خطی (مجموع طول نرانسکتها = ٨٥/١٣ کیلومتر) در لکههای درختزار مورد مطالعه (12=n ) بهره گرفته شد. ترکیب و ساختار پوشش گیاهی در کوادراتهایی با فواصل منظم در طول ترانسکتهای مذکور تعیین شد. ارتباط میان غنا و تنوع گونهای پرندگان با ساختار پوشش گیاهی و تنوع گونههای چوبی با استفاده از تحلیل رگرسیون آزمون شد. نتایج بهدستآمده بیانگر تأثیرپذیری مثبت غنای گونهای پرندگان از تنوع تنوع اشکوبهای درختزارها و تنوع گونههای چوبی است. این نتایج میتواند در برنامهریزیهای حفاظت پرندگان و دیگر مهرهداران در درختزارهای مناطق خشک مورد استفاده قرار گیرد. تبدیل درختزارهای دستکاشت که بهصورت سنتی مدیریت میشوند از سیستم چندکشتی به مجموعهای از باغات تککشتی، میتواند تأثیرات منفی شدید بر فون پرندگان مناطق خشک وارد کند.
لکههای درختزار
غنای گونهای پرندگان
تنوع گونهای پرندگان
ساختار پوشش گیاهی
2012
07
01
165
173
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4686_65df444af946cbcc57cece5f807f3d93.pdf
مجله جنگل ایران
IJF
2008-6113
2008-6113
1391
4
2
مقایسۀ عناصر غذایی و بازجذب آنها در گونه¬های جنگلکاری¬شدۀ آزاد، افرا پلت و کاج بروسیا (مطالعۀ موردی: جنگل دارابکلا- مازندران)
کاهش سطح جنگلهای طبیعی سبب شده است که جنگلکاری با هدف توسعة سطح جنگل و تولید چوب از اهمیت ویژهای برخوردار شود، بنابراین ارزیابی جنگلکاریهای انجامشده، نقش مهمی در ایجاد جنگلهایی با کیفیت و کمیت بهتر در آینده خواهد داشت. وضعیت تغذیهای رویشگاه از عوامل مهم کیفی در تودۀ جنگلی است. محتوای عناصر غذایی موجود در برگ درختان، از طریق جذب ریشهای از خاک یا بازجذب عناصر غذایی از برگهای در حال پیر شدن و انتقال به ذخیرۀ بافت هر ساله و برگهای جوان تامین میشود. در این تحقیق، عناصر غذایی (N، P، K، Ca، Mg) برگ تابستانه و پاییزه و مقدار بازجذب این عناصر در 3 گونة (آزاد، افرا پلت و کاج بروسیا) جنگلکاریشده در جنگل آموزشی- پژوهشی دارابکلا اندازهگیری شد. نمونهگیری در دو مرحلۀ اواسط تابستان در اوج پویایی تغذیهای درختان و اواسط پاییز قبل از خزان برگ درختان انجام گرفت. نتایج نشان داد که عناصر غذایی برگ تابستانه و پاییزۀ گونههای مورد بررسی، تفاوت دارند (05/0p<). ترتیب مقدار بازجذب عناصر غذایی به این صورت بود: Ca < P > K< Mg < N. در بین گونهها، افرا بیشترین بازجذب Ca وMg ، آزاد بیشترین بازجذب N و K و کاج بیشترین بازجذب P را به خود اختصاص دادند. نتایج همچنین نشان داد که گونههای بررسیشده، عناصر تغذیهای متفاوتی دارند و مقدار بازجذب هر عنصر نیز متفاوت است. از آنجا که این گونهها تحت شرایط مشابه رشد کردهاند، میتوان گفت این تفاوتها ناشی از ژنتیک گونههاست.
عناصر غذایی
بازجذب
جنگلکاری
دارابکلا
2012
07
01
175
185
https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4687_6e2e978995a546b9fb0a7d5c13f3b39e.pdf