انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Effects of conservation on woody species diversity in Oshtorankooh region, Lorestanاثر حفاظت بر تنوع زیستی گونه های چوبی در منطقۀ اشترانکوه لرستان1104237FAسارا عباسیدانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهوازسید محسن حسینیدانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرسبابک پیله ورگروه جنگلداری دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه لرستان0000-0002-1165-4814حبیب زارعمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، هرباریوم باغ گیاهشناسی شمال (نوشهر)Journal Article20081205In order to investigate the effect of conservation on the tree and shrub species diversity, the woody species of Oshtorankooh of Lorestan in slopes of central Zagros mountains at altitudes 1600-1800 meters were studied in three parts (central zone, peripheral zone and non-protected region) using biological diversity indices. In this study, 10 woody species were identified out of which six tree species and four shrub species were recorded. Out of the all identified species, nine, eight and four species were observed in buffer zone, central zone and non-protected region, respectively. One- Way ANOVA and Duncan tests showed that the status of diversity indices in buffer zone and core zone were better than non-protected region. There were significant differences between species dominance index in non-protected region with central and peripheral zones (p-value < 0.05). The central and buffer zones showed more suitable conditions compared to the zone located at outside of protected border in terms of richness and diversity. Also comparison between these three zones using species similarity coefficients including Jaccard, Sorensen and Ellenberg emphasize better living conditions for trees and shrubs within the protected region (central and peripheral zones) than non-protected region. The results indicate that there was a close relationship between biological diversity and conservation level in the studied area.بهمنظور بررسی اثر حفاظت بر تنوع گونههای درختی و درختچهای، گیاهان چوبی در سه ناحیۀ زون مرکزی، زون پیرامونی و منطقۀ حفاظتنشده در اشترانکوه لرستان در دامنههای زاگرس مرکزی در طبقۀ ارتفاعی 1600 تا 1800 متر از سطح دریا با استفاده از شاخصهای تنوع زیستی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی تعداد 10 گونۀ چوبی شناسایی شد که از این تعداد 6 گونه درختی و 4 گونه درختچهای بود. از کل گونههای شناسایی شده، 9 گونه در زون پیرامونی، 8 گونه در زون مرکزی و4 گونه در منطقۀ خارج از مرز حفاظت دیده شد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون مقایسۀ میانگین دانکن نشان داد که وضعیت شاخصهای تنوع در زون پیرامونی و زون مرکزی بهتر از منطقۀ خارج از مرز حفاظت است. شاخص غالبیت گونهای در ناحیۀ خارج از مرز حفاظت در سطح احتمال 95 % با زون مرکزی و زون پیرامونی اختلاف معنیداری دارد و از نظر شاخصهای غنا و تنوع، زونهای مرکزی و پیرامونی از وضعیت مناسبتری نسبت به منطقۀ خارج از مرز حفاظت برخوردارند (سطح احتمال 99%). همچنین مقایسۀ سه ناحیه با ضریبهای تشابه گونهای جاکارد، سورنسون و النبرگ، بهتر بودن شرایط زیست گونه های درختی و درختچهای را در منطقۀ حفاظت شده (زون مرکزی و زون پیرامونی) نسبت به منطقۀ خارج مرز حفاظت، تأکید میکند. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که مقدار تنوع زیستی در ناحیههای مورد بررسی با طبقۀ حفاظتی آن ارتباط تنگاتنگی دارد.انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Impact of canopy of Tooth Brush tree (Salvadora persica) as a nurse plant on primary establishment of forest trees and shrubsتأثیر تاج پوشش گونۀ چوج (Salvadora persica) به عنوان درخت پرستار در استقرار اولیۀ درختان و درختچه های جنگلی11234291FAغلامرضا دمی زادهمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگانخسرو ثاقب طالبیمؤسسه تحقیقات جنگل¬ها و مراتع کشورمحمود دمی زادهمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگانJournal Article20081022This research is carried out in <em>Salvadora persica</em> habitats of Sudano-Dekanian sub-region in Hormozgan province, south of Iran. Five habitats were chosen and 15 plots each containing more than three Salvadora trees were established. Tree number per ha, crown diameter and suckers number of Salvadora trees as well as some characteristics of associated trees and shrubs (total number, number of plants under and out of canopy and diversity of the associated trees and shrubs of Salvadora) were studied within the plots. Totally 68 Salvadora trees were studied quantitatively. Generally, Salvadora habitats in Hormozgan province had 39- 61 tree/ha, crown diameter 6.6 - 9.3 meter and suckers number 15.8- 84.5 within the plot. Total number of associated trees and shrubs were 8.8- 60.4, number of plants under canopy 3.1- 32.4 and out of canopy 3.3- 49.3 and diversity of the associated trees and shrubs of Salvadora 1.7- 5.9 species within the plot. Generally, 14 species of trees and shrubs were associated with Salvadora; just 6 species (<em>Ephedra foliata</em>, <em>Lycium shawii</em>, <em>Suaeda fruticosa</em>, <em>Ziziphus spina-christi</em>, <em>Prosopis koelziana</em> and <em>P. cineraria</em>) were recognized under the canopy of Salvadora trees. <em>Ephedra foliata</em> was observed only under canopy, but other species were observed either under or out of canopy of Salvadora trees. <em>Suaeda fruticosa</em> (85.4 %) and<em> Lycium shawii </em>(79.3- 100 %) were observed more under the canopy, while <em>Ziziphus spina-christi</em> (0- 54.6 %), <em>Prosopis koelziana </em>(0- 52.4 %) and <em>P. cineraria</em> (0- 50 %) were almost observed similarly under and out of the canopy of Salvadora treesدر این بررسی 15 قطعه نمونۀ 10 آری در رویشگاههای طبیعی چوج در استان هرمزگان که در آنها چوج بهصورت گروهی و دستکم بیش از3 اصله درکنار یکدیگر قرار گرفته بودند انتخاب شدند. در هر قطعه نمونه، تعداد، قطر تاج و تعداد ریشه جوشهای درختان چوج اندازهگیری شد و درختان و درختچههای همراه در زیر و خارج از تاج پوشش چوج مشخص شد و خصوصیات کمی آنها شامل تعداد کل گیاهان همراه، تعداد گیاهان زیر تاج پوشش، تعداد گیاهان خارج تاج پوشش و نوع گونههای همراه نیز مورد شمارش قرار گرفت. در این بررسی در مجموع 68 اصله درخت چوج مورد اندازهگیری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تراکم درخت در رویشگاههای طبیعی چوج در استان هرمزگان بهطور میانگین 61- 37 درخت در هکتار، قطر تاج 3/9- 6/6 متر و تعداد ریشهجوشها 84- 16 اصله در هر قطعه نمونه بود. کل گیاهان همراه در هر قطعه نمونه 60- 9 عدد، گیاهان زیر تاج پوشش چوج 32- 3 عدد، گیاهان خارج از تاج پوشش چوج 49- 3 عدد و تنوع گونههای همراه 6- 2 گونۀ درختی و درختچهای در هر قطعه نمونه بود. بهطور کلی 14 گونۀ درختی و درختچهای بهصورت گیاهان همراه چوج وجود داشت که فقط 6 گونه شامل گونههای افدرا (<em>Ephedra</em> <em>foliata</em>)، دهیر (<em>Lycium shawii</em>)، سوئدا (<em>Suaeda fruticosa</em>)، کنار (<em>Ziziphus spina-christi</em>)، کهورمعمولی (<em>Prosopis cineraria</em>) و کهور دِرّهای (<em>Prosopis koelziana</em>) در زیر تاج پوشش چوج قرار داشتند. گونۀ افدرا فقط در زیر تاج پوشش چوج مشاهده شد، ولی گونههای دیگر بهطور نسبی هم در زیر و هم در خارج تاج پوشش چوج وجود داشتند. در بین آنها، گونههایی مثل سوئدا (4/85 درصد) و دهیر (100- 3/79 درصد) بیشتر در زیر تاج پوشش چوج مشاهده شدند و به آن وابستگی بیشتری نشان دادند. گونههای دیگر که اغلب، فرم رویشی درختی داشتند، در زیر و خارج تاج پوشش چوج (کنار 6/54 – 0 درصد، کهور دِرّهای 4/52 – 0 درصد و کهور معمولی 50 – 0 درصد) کم و بیش بهطور یکسان مشاهده شدند.انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Investigation on the structure and dispersion of mangrove forest community in Sirik site in Hormozgan provinceبررسی پراکنش و آمیختگی اجتماعات جنگلی مانگرو در رویشگاه سیریک ـ استان هرمزگان25344293FAعبدالرضا تقی زادهکارشناس ارشد محیط زیستافشین دانه کارگروه محیط زیست دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهراناحسان کامرانیدانشگاه هرمزگانبیت الله محمودیکارشناس ارشد منابع طبیعیJournal Article20081216Sirik site is an unique mangrove site in Iranwhere <em>Rhizophora mucronata</em> occur with <em>Avicennia marina</em> (Grey mangrove) stands. The structure of mangrove communities as well as their special environmental characteristics differ in the country. Little is known about structure, dispersion and extent of these two mangrove stands by. In order to study the dominant species composition and distribution, IRS satellite image, acquired in 2004, and field sampling were used. The study of mangrove forests showed there exist three types of forest stands in this region; one as pure <em>Rhizophora </em>besides the main estuary and in contact with water, one as pure <em>Avicennia</em> at the end of site toward land and sometimes at the bank of estuary and mixed <em>Avicennia</em> and <em>Rhizophora</em> between two above-mentioned stands. The results showed that the establishment of <em>Rhizophora</em> stands increases from east to west and toward main estuary. The area of mentioned stands using GPS and georeferenced image were recorded 272.6, 43.9 and 326.7 ha for pure <em>Avicennia</em>, pure <em>Rhizophora</em> and mixed stands, respectively. The total area of Sirik forests measures 643.2 haرویشگاه سیریک در استان هرمزگان رویشگاه منحصر به فردی است که تودههای چندل (<em>Rhizophora mucronata</em>) در کنار تودههای حرا (<em>Avicennia marina</em>) جنگلی آمیخته را پدید آوردهاند و علاوه بر ساختار جنگلی متفاوت، جلوههای زیستی متمایزی از دیگر رویشگاههای مانگرو کشور نیز در آنها دیده میشود. بررسیهای اندکی با استفاده از دادههای دورکاوی و کار میدانی در ارتباط با وضعیت آمیختگی، وسعت و پراکنش این دو تودة مانگرو در کشور صورت گرفته است و تفسیر جایگاه هر توده در رویشگاه، روند تغییرات تراکم و آمیختگی از خشکی به دریا و در حاشیة خورهای کوچک و بزرگ نقش بهسزایی در مدیریت حفاظتی و توسعة این رویشهای ساحلی ایفا میکند. این مطالعه با بررسی موضوع یادشده با استفاده از دادههای ماهوارهای و پایش میدانی بهانجام رسیده است. در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهوارهای IRS سال 2004 و نمونهبرداری میدانی، پراکنش و ترکیب گونههای چیرة رویشگاه مانگرو سیریک مشخص شد. بررسی ترکیب جنگلهای مانگرو در این رویشگاه نشان داد در این منطقه سه نوع تودة جنگلی وجود دارد؛ چندل خالص اغلب در کنارة خورهای اصلی و در تماس با آبهای آزاد، تودة خالص حرا در انتهای رویشگاه در جبهة خشکی و گاه در حاشیة خورهای فرعی و تودة آمیختة چندل و حرا در بین این دو تودة دیدة میشود. نتایج بررسی پراکنش اجتماعات مانگرو در این رویشگاة نشان داد از سمت شرق به غرب رویشگاه، استقرار تودههای چندل بیشتر میشود و با نزدیک شدن به خورهای بزرگ تودههای چندل چیرگی بیشتری مییابند. مساحت تودههای یادشده با استفاده از موقعیتیاب جغرافیایی بر روی زمین و انتقال آن برروی تصاویر ماهوارهای زمینمرجعشده با دقت 6/33 متر مربع محاسبه شد. تودههای خالص حرا، تودههای خالص چندل و تودههای آمیخته بهترتیب 6/272، 9/43 و 7/326 هکتار مساحت دارند و در مجموع وسعت رویشگاه جنگلی سیریک در این بررسی 2/643 هکتار استانجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401The efficiency of Backmund method for evaluation of forest road networks with regard to capabilities of wheeled skidders in ground skidding methodکارایی روش بکموند در ارزیابی شبکۀ جادۀ جنگلی در روش چوبکشی زمینی با اسکیدرهای چرخ لاستیکی (مطالعۀ موردی: سری نمخانه، جنگل خیرود)35424294FAکاظم پویادانش¬آموختۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرانباریس مجنونیاندانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرانجهانگیر فقهیدانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران0000-0003-2253-5789مجید لطفعلیاندانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه مازندراناحسان عبدیدانشجوی دکتری رشتۀ جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران0000-0002-3382-7683Journal Article20081027Forestroad construction is the most costly operation in forest management. In order to choose the optimal variant with regard to costs and performance, it is necessary to evaluate road variants before construction. This study was performed in Namkhaneh district. Skidding coverage area with regards to landing and skid trails constraints was calculated, then it was compared with Backmund coverage area considering capabilities of wheeled skidders in wood extraction to determine the efficiency of Backmund method. The results showed that in order to evaluate the forest road networks from technical point of view with regard to capabilities of wheeled skidders in wood extraction, Backmund method is not precise enough to be the best variant and the limitations of ground skidding should be considered to use this method.جادهسازی از پرهزینهترین سرمایهگذاریها در مدیریت طرحهای جنگلداری است و بر هزینههای بخشهای مختلف مدیریتی جنگل تأثیر بسزایی دارد. در نتیجه باید قبل از ساخت شبکۀ جادۀ جنگلی، ارزیابی فنی و اقتصادی دقیقی در مورد گزینههای مختلف طراحیشده برای انتخاب بهترین گزینۀ شبکۀ جاده صورت گیرد. روش بکموند در رابطه با قابلیتهای خروج چوب وسایل کشندۀ زمینی (اسکیدر چرخ لاستیکی) یکی از روشهای رایج در ایران جهت ارزیابی گزینههای مختلف شبکۀ جادۀ جنگلی به منظور انتخاب بهترین گزینۀ شبکۀ جاده است. در این تحقیق که در بخش نمخانۀ جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام شد، با محاسبۀ حداکثر فاصلۀ چوبکشی تئوریک و ایجاد بافرهایی به همان عرض در اطراف شبکۀ جادۀ جنگلی موجود، مساحت مناطقی که در آنها قابلیت خروج چوب به وسیلۀ اسکیدر چرخ لاستیکی وجود داشت، با استفاده از روش بکموند محاسبه شد. سپس با در نظر گرفتن عوامل محدودکنندۀ چوبکشی اسکیدرهای چرخ لاستیکی، مساحت مناطق زیر پوشش چوبکشی اسکیدر چرخ لاستیکی محاسبه شد و با مساحت مناطق زیر پوشش چوبکشی اسکیدر چرخ لاستیکی با استفاده از روش بکموند مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش تئوریک ارزیابی بدون توجه به محدودیتهای چوبکشی زمینی با اسکیدرهای چرخ لاستیکی، بهترین گزینۀ شبکۀ جادۀ جنگلی نیست و در استفاده از این روش باید محدودیتهای چوبکشی زمینی مورد توجه قرار گیرد.انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401The effect of thinning on growth and wood production of Caucasian alder (Alnus subcordata) plantation in Nowshahr regionاثر تنک کردن بر رشد و تولید چوب در جنگل دست کاشت توسکای ییلاقی در منطقۀ نوشهر43554299FAیوسف گرجی بحریمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع نوشهرروشنعلی فرجی پولمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع نوشهرشهرام کیادلیریمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع نوشهراحسان عباسیمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع نوشهربیژن غریبمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع نوشهرJournal Article20081230In order to study the effect of thinning operation on growth and wood production, an alder plantation (<em>Alnus subcordata</em>) on deep and moist soil with medium fertility was selected and thinned during 10 years. All standing and fallen trees were measured in terms of diameter at breast height (d.b.h), total height and standing volume. By thinning, the number of standing trees were decreased from 1700 to 400 stem per hectare. Results show that after thinning, the percentage of mortality decreased from 35% to less than 1% during 10 years. D.B.H growth, total height and standing volume increased 76%, 40% and 17%, respectively. The mean annual increment of standing volume was greater than 20 m<sup>3</sup> for alder plantation grown on heavy and moist soil. Thus, Caucasian alder is proposed for intensive wood culture program in such areas (which are not suitable for poplars) in Caspian coastal plains.برای بررسی اثر تنککردن بر رشد و تولید چوب توسکای ییلاقی، جنگلی دستکاشت در ناحیۀ جلگهای شهرستان نوشهر روی خاک بهنسبت عمیق و مرطوب و با حاصلخیزی متوسط انتخاب و بهمدت 10 سال، سه بار در آن عملیات تنککردن انجام شد. تعداد درختان از 1700 اصله به حدود 400 اصله در هکتار کاهش یافت و در هر بار 30 تا 38 درصد تعداد درختان سرپای موجود برداشت شد. تلفات طبیعی درختان، پیش از اجرای تنک، حدود 35 درصد بود و پس از آن به کمتر از یک درصد (9/0 درصد) کاهش یافت. میانگین قطر درختان سرپا از 5/15 سانتیمتر در 9 سالگی به 3/27 سانتیمتر در 19سالگی و میانگین ارتفاع از 2/16 به 6/22 متر افزایش یافت. به سخن دیگر، با سه بار تنککردن، اندازۀ قطر، 76 درصد و ارتفاع، 40 درصد افزایش یافت. در همین مدت، حجم چوب سرپا از7/163 به 2/297 مترمکعب در هکتار افزایش یافت. رویش حجمی سالیانۀ جنگل نیز از 2/18 به 4/21 متر مکعب در هکتار به ترتیب در پیش و پس از تنککردن بهبود یافت. بهعبارت دیگر، با تنککردن، رویش حجمی جنگل بیش از 17 درصد افزایش پیدا کرد. یافتههای این تحقیق نشان داد که توسکای ییلاقی درختی است تندرشد و پرتولید و برای اجرای طرحهای زراعت چوب در شمال کشور مناسب است. در این ناحیه، زمینهایی با شرایط آبگیر، ماندابی و سنگین را که برای صنوبرکاری مناسب نیستند، میتوان به درختکاری و تولید چوب گونۀ توسکا اختصاص داد.انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Investigation on the amount of biomass and it's relationship with physiographic and edaphic factors in oak coppice stand (Case study Khalkhal, Iran)بررسی مقدار زیتوده و ارتباط آن با عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگلهای شاخهزاد بلوط (مطالعۀ موردی جنگل¬های منطقۀ اندبیل خلخال)57674300FAامین خادمیدانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایرساسان باباکفاکیواحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامیاسداله متاجیواحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامیJournal Article20081118In order to investigate the amount of biomass in Oak (<em>Quercus macranthera</em>) coppice stand, an area of 278 hectare of Khalkhal forest locating at the northeast of Ardebil was selected as the study area. After combining slope, aspect and altitude maps, the number of land form units (polygons) as well as their areas were determined. Then 63 stump sprouts were selected in such a way that all environmental and typological conditions were taken into account. After determining the overall weight of different parts of trees to measure the dry weight as well as the amount of biomass, different parts of trees were delivered to kiln. The woody debris was collected and weighted in an area of 400 cm<sup>2</sup> under each stump sprouts. For determining the soil properties and evaluating its relationships with the amount of biomass, soil samples were taken from depth of 0 –10 and 10-30 cm. The mean amount of biomass was 23.4 tons per hectare of which 65.2% were stored in aerial organs, 29.2% in underground organs and 5.6% in woody debris. There was a significant difference between the amount of biomass in different densities of crown cover. Among the physiographic factors, only the altitude had a significant relationship with the biomass. Basal area and diameter at breast height (DBH) exhibit the highest correlation with the biomass.بهمنظور بررسی مقدار زیتوده در جنگلهای شاخهزاد بلوط، پژوهشی در منطقۀ جنگلی شاخهزاد اوری در شمال شرقی خلخال در مساحتی حدود 278 هکتار به انجام رسید. پس از تلفیق نقشههای شیب، جهت، ارتفاع و تراکم تاج پوشش، تعداد واحدهای همگن و مساحت آنها تعیین شد. 63 جستگروه اوری با توجه به شرایط محیطی و تیپولوژی توده بهعنوان نمونه انتخاب و برداشت شد. پس از کفبر کردن نمونهها، ریشهها نیز جمعآوری شدند. وزن تر اندامها بهطور جداگانه توزین و برای تعیین وزن خشک و زیتوده، اندامها به کورۀ چوبخشککنی منتقل شدند. برای محاسبۀ وزن لاشریزه از زیر پایههای برداشتشده در سطحی معادل 400 سانتیمتر مربع لاشریزههای موجود جمعآوری و وزن شدند. برای تعیین ویژگیهای خاک و بررسی ارتباط آن با مقدار بیوماس، نمونههایی از عمق 0 تا 10 و 10 تا 30 سانتیمتری تهیه شد. نتایج حاصل از بررسیها نشان میدهد که بیوماس اندامهای مختلف اوری در توده مورد بررسی در طول دورۀ رشد (14 سال) بهطور متوسط 4<sub>/</sub>23 تن در هکتار بوده که از این مقدار 2<sub>/</sub>65 درصد در اندامهای هوایی، 2<sub>/</sub>29 درصد در اندامهای زیرزمینی و 6<sub>/</sub>5 درصد مربوط به لاشریزه است.نتایج نشان میدهد که سطح مقطع و قطر برابر سینه با ضریب همبستگی 77<sub>/</sub>0 و 65<sub>/</sub>0 بیشترین همبستگی را با بیوماس اندام هوایی دارند. همچنین از بین شرایط محیطی رویشگاه، ارتفاع از سطح دریا و درصد تراکم تاج پوشش رابطۀ معنیداری با مقدار بیوماس دارند.انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Economic valuation of soil nutrients retention function of Sabzkouh forestsارزش گذاری اقتصادی کارکرد حفظ و نگهداشت عناصر غذایی خاک در جنگل های منطقۀ سبزکوه69814301FAفاطمه بختیاریدانش¬آموختۀ کارشناسی ارشد محیط زیست دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمصطفی پناهیدانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتمحمود کرمیگروه محیط زیست دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرانجمال قدوسیدانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسزهرا مشایخیدانش¬آموختۀ کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهرانمونا پورزادیدانش¬آموختۀ کارشناسی ارشد جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20081026As a strong supporting tool, valuation of forest ecosystems’ goods and services and estimating the costs of forest degradation and soil erosion are an effective remedy for planners and policy maker of environment. This could lead to restoration, preservation and choice of the best land uses. This research was carried out in forest lands of Sabzkouh protected area (Chaharmahal-e-Bakhtiari province) located in Zagros forest. This study was conducted to assess the soil conservation and prevention of nutritional losses as the principle economic functions of the forest land; First, sub-catchments of the studied region were separated and the outflowing volume of each sub-catchment was measured with Erosion Potential Method (EPM), then N,P,K losses based on measured nutrients in non-eroded regions were determined as control. Finally, the economic cost of nutritional conservation based on forest coverage was calculated. Results showed that 452.19kg of N, P, K elements were annually lost due to soil erosion in degraded forests with a net present value of 103.75US$/ha/year. Also, nearly 88 tons of N,P,K elements were lost annually in 5447.648 hectares at the studied area due to soil erosion leading to decrease of fertility and undertaking the environmental costs about 56597 US$. ارزشگذاری اقتصادی کالاها و خدمات اکوسیستمی و برآورد هزینههای ناشی از تخریب جنگلها و فرسایش خاک آنها راه چارهای برای برنامهریزان و سیاستگذاران محیط زیست بهحساب میآید تا با استفاده از این ابزارها برای احیا و حفاظت جنگلها و تعیین بهترین کاربری اراضی گام بردارند. در این پژوهش یکی از مهمترین کارکردها و خدمات جنگل، یعنی کارکرد حفظ و نگهداری خاک در جنگلهای بلوط منطقۀ حفاظتشدۀ سبزکوه در استان چهارمحال و بختیاری ارزشگذاری شده است. بدین منظور ابتدا زیرحوزههای منطقۀ مورد بررسی تفکیک و میزان رسوب خارج شده از هر زیرحوزه با استفاده از روش برآورد فرسایش و رسوب EPM تعیین شد. سپس مقدار هدررفت N,P,K بر اساس مقادیر عناصر غذایی اندازهگیریشده در خاک مناطق فرسایش نیافته بهعنوان نقاط شاهد تعیین و در نهایت بر اساس روش اقتصادی هزینۀ جایگزینی ارزش پولی نگهداری عناصر غذایی در اثر حفاظت خاک بهوسیلۀ پوشش جنگلی محاسبه شد. نتایج نشان میدهند که هر هکتار از جنگلهای محدودۀ مورد بررسی میتواند سالانه 19/452 کیلوگرم از عناصر N,P,K به ارزش تقریبی 996 هزار ریال را نگهداری و از هدررفتن آن در اثر فرسایش جلوگیری کند. همچنین سالانه حدود 88 تن از عناصر N,P,K در اثر فرسایش خاک در محدودۀ مورد بررسی هدر میرود که به معنای کاهش حاصلخیزی و تحمیل هزینۀ ثابت سالیانه، معادل 433/5 میلیارد ریال به محیط زیست است که در صورت فعلیشدن برابر 894/50 میلیارد ریال در دورۀ 29 سال است. انجمن علمی جنگلبانی ایرانمجله جنگل ایران2008-61131120090401Identifying seed of Celtis genus by means of endocarp morphologyشناسایی بذرهای درختان جنگلی داغداغان ( Celtis) بر اساس خصوصیات آندوکارپ میوه83904302FAمهرداد زرافشار1دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسمسلم اکبری¬نیاگروه جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسعلی ستاریانگروه جنگلداری مجتمع آموزش عالی گنبد کاووسJournal Article20081105Nettle tree (<em>Celtis</em>) is one of the ecologically valuable trees distributed in Elborz and Zagros mountains. Fruits are drupe and become yellow or black when ripen. Seed identification is difficult because of their various colors. In order to identify the characteristic traits for <em>Celtis</em> seed identification in Iran, numerous traits were evaluated, of which fruit endocarp was the most suitable one. In the current research for identification of seeds, four species from different floristic regions were studied. The characters evaluated included color, dimension, shape, amount and the ornaments on the endocarp's surface and surrounding ring(Rim). The results show that <em>C.glabrata</em> can be identified by means of its two rims and smooth surface; also <em>C.australis</em> due to its endocarp and an acute tip. There are lots of similarities between <em>C. caucasica</em> and C<em>. tournefortii</em>. so, more characteristics should be considered for identifying them. The general results show that in <em>Celtis</em> genus, seed and endocarp of species having been distributed in suitable sites are bigger than those in drought sites. The endocarp's color and shape are the best features to identify the <em>Celtis</em>. Also in order to identify the Iranian nettle tree's seed, identification key can be prepared.درخت داغداغان یکی از گونههای با ارزش اکولوژیکی است که در رشته کوههای البرز و زاگرس پراکنش دارد. میوۀ این گونه بهصورت شفت است و در مرحلۀ رسیدن کامل، به رنگ زرد یا سیاه دیده میشود. این تنوع در رنگ یکی از موانع تشخیص بذرهای درخت داغداغان است. به منظور شناسایی صفتهای مناسب در تفکیک بذرهای گونههای داغداغان در ایران، صفتهای متفاوتی مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در این میان، صفت آندوکارپ میوه از ارزش تفرقی بیشتری برخوردار بوده است. در این تحقیق، چهار گونه از بذرهای درختان داغداغان که در ایران از مناطق مختلف رویشی گزارش شده، مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات بهکار گرفتهشدۀ آندوکارپ میوه عبارتند از رنگ، ابعاد، شکل، تعداد و اشکال برجستگیهای موجود در سطح آندوکارپ به انضمام حلقههای دربرگیرنده (Rim). نتایج نشان داده است که بذر گونۀ <em>C</em>.<em> glabrata</em> به دلیل داشتن آندوکارپ با سطح صاف و دو عدد حلقۀ در برگیرنده، بهراحتی قابل تفکیک است. همچنین بذر گونۀ <em>C. australi</em>s به لحاظ آندوکارپ تخممرغی با یک منقار در انتها، قابل شناسایی است. از لحاظ خصوصیات آندوکارپ بین<em>C. caucasica</em> و <em>C. tournefortii</em> شباهتهای زیادی وجود دارد و بهمنظور شناسایی بذر این دو گونه، باید صفات تکمیلی دیگری را در نظر گرفت. نتایج کلی نشان میدهد که در جنس داغداغان بذر و آندوکارپ متعلق به گونههایی که در رویشگاه مساعدتر پراکنش دارند، بزرگتر از آندوکارپ گونههای متعلق به رویشگاههای خشک است. صفت رنگ و شکل آندوکارپ را بهعنوان بهترین صفت شناسایی، میتوان در نظر گرفت. همچنین بهمنظور تفکیک بذر گونههای داغداغان ایرانی، میتوان کلید شناسایی تهیه کرد.