1استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر
2استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، فارس، ایران
تاریخ دریافت: 17 تیر 1397،
تاریخ بازنگری: 03 مرداد 1397،
تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1397
چکیده
بازگشت عناصر غذایی از طریق لاشبرگ، از مهم‌ترین مسیرهای چرخۀ عناصر غذایی و حفظ حاصلخیزی خاک در اکوسیستم‌های جنگلی است. پویایی عناصر غذایی و تجزیۀ لاشبرگ در جنگل، بر قابلیت در دسترس بودن عناصر غذایی خاک تأثیر زیادی دارد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی پویایی عناصر غذایی و تجزیۀ لاشبرگ بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) با استفاده از روش کیسه‌لاشبرگ به مدت 360 روز در جنگل‌های منطقه چهارزبر کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی، کیسه‌لاشبرگ‌ها (با ابعاد 20×30 سانتی‌متر و روزنۀ 2 میلی‌متر) با پنج تکرار و در فواصل زمانی 60، 120، 180، 240 و 360 روز جمع‌آوری شد و اندازه‌گیری نرخ تجزیه و ترکیبات شیمیایی لاشبرگ‌ها مانند نیتروژن، کربن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و لیگنین انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که در سال اول تجزیه، 99/45 درصد مادۀ آلی لاشبرگ از دست رفت و نرخ ثابت تجزیه، 402/0 درصد در روز به‌دست آمد و مشخص شد که حد نهایی تجزیۀ آن 34/68 درصد است. پویایی عناصر غذایی بررسی‌شده از الگوهای عمومی پیروی کرد و مقادیر آنها در لاشبرگ تحت بررسی به‌صورت (27/0 ± 55/2 میلی‌گرم در گرم) K< (15/0 ± 73/2 میلی‌گرم در گرم) Mg< (36/0 ± 76/11 میلی‌گرم در گرم) P< (93/0 ± 16/25 میلی‌گرم در گرم) N< (37/0 ± 58/48 میلی‌گرم در گرم) Ca ثبت شد. براساس نتایج مشخص شد که آزادسازی نیتروژن تا 180 روز روند منفی داشت و پس از آن تا پایان دوره مثبت بود. براساس نتایج رگرسیون گام‌به‌گام، متغیرهای نسبت C/P و نیتروژن در مدل وارد شدند و توانستند 8/85 درصد نرخ تجزیۀ لاشبرگ را پیش‌بینی کنند. در کل نتایج تحقیق نشان داد که بلوط ایرانی خاصیت اصلاح‌کنندگی متوسط نیتروژن خاک را دارد و برای تولید هوموس چندان قابلیتی ندارد.
Leaf litter Decomposition and Nutrient Dynamics of Persian Oak (Quercus brantii Lindl.) in the Northern Zagros Forests
(Case Study: Chahar Zabar forests of Kermanshah)
نویسندگان [English]
Farhad Ghasemi Aghbash1؛ mehrdad zrafshar2
1Assistant Prof., Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, I. R. Iran
2Assistant prof, Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
چکیده [English]
The return of nutrients through leaf litter is one of the most important ways of nutrient cycling and soil fertility conservation in forest ecosystems. The dynamics of nutrients and litter decomposition in the forest have great influence on the availability of soil nutrients.The present study was conducted with the aim of evaluating the nutrient dynamics and leaf litter decomposition in Persian oak (Quercus brantii Lindl.) leaf litter using litterbag method for 360 days in Chahar Zabar forests of Kermanshah province. In this study, litterbags (30×20 Cm and 2 mm mesh) were sampled with five replicates at intervals of 60, 120, 180, 240 and 360 days and the following factors were measured: decomposition rates, chemical components of leaf litters such as nitrogen, carbon, phosphorus, potassium, calcium, magnesium and AUR (Klason lignin). The results showed that in the first year, the mass loss of leaf litter was 45.9%. The nitrogen concentration was 12.22 mg.g-1 which indicates that Iranian oak is a tree with moderate soil modification. The concentration of nutrients was Ca (48.58 ± 0.37 mg.g-1) > N (25.16 ± 0.93 mg.g-1) > P (11.76 ± 0.36 mg.g-1) > Mg (2.73 ± 0.15 mg.g-1) > K (2.55 ± 0.27 mg.g-1). The results of nitrogen release and degradation of lignin showed that nitrogen release had a negative trend up to 180 days and then it was positive until the end of the period. Based on the stepwise regression the C/P and N were the only variables entered into the model which explained 85.8% of mass loss variation. In general, the results of this study showed that Iranian oak modified the soil nitrogen intermediately and has no high potential for humus production.
ابتدای صفحه