%0 Journal Article %T تغییرپذیری تراکم و زیست‌تودة کرم‌های خاکی با مشخصه‌های خاک بعد از تغییر کاربری اراضی جنگلی %J مجله جنگل ایران %I انجمن علمی جنگلبانی ایران %Z 2008-6113 %A مازوجی, منا %A محمدی سمانی, کیومرث %A حسینی, وحید %D 2020 %\ 08/22/2020 %V 12 %N 2 %P 203-218 %! تغییرپذیری تراکم و زیست‌تودة کرم‌های خاکی با مشخصه‌های خاک بعد از تغییر کاربری اراضی جنگلی %K تغییر کاربری %K جنگل زاگرس %K شاخص زیستی %K فاکتورهای غیرزیستی خاک %R %X کرم‌های خاکی، از مهم‌ترین شاخص‌های اکولوژیک در ارزیابی کیفیت خاک اکوسیستم‌های خاکی قلمداد می‌شوند. در این پژوهش، با هدف ارزیابی تغییر کاربری اراضی جنگلی بر تراکم و زیست‌تودة کرم‌های خاکی و برخی مشخصه‌های خاک، در چهار کاربری مختلف جنگل کمتر دست‌خورده، جنگل بهره‌برداری‌شده، زراعت آبی (یونجه) و باغ (سیب و گلابی) در منطقه‌ای در اطراف روستای یعقوب‌آباد در جنگل‌های بانه، 40 پروفیل خاک به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب و نمونه‌های خاک و کرم خاکی از عمق 25-0 سانتی‌متری برداشت شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی سبب کاهش کربن آلی خاک در کاربری‌های مختلف نسبت به کاربری جنگل کمتر دست‌خورده (95/2 درصد) شده است. کاربری جنگل بهره‌برداری‌شده نسبت به دیگر کاربری‌ها کمترین مقادیر فسفر و هدایت الکتریکی را به خود اختصاص داد. در سایر فاکتورهای خاک نیز از جمله نیتروژن، C/N، پتاسیم، pH، درصد رطوبت و درصد سنگریزه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. همچنین، بیشترین تراکم کرم‌های خاکی به کاربری جنگل کمتر دست‌خورده (8/204 در مترمکعب) و کمترین مقدار آن به کاربری جنگل بهره‌برداری‌شده (8/44 در متر مکعب) تعلق داشت. در مجموع تراکم کرم‌های خاکی با زیست‌تودة آنها و همچنین با درصد تاج‌پوشش درختان همبستگی مثبت معنی‌دار و با درصد سنگریزه و درصد بیرون‌زدگی خاک همبستگی منفی معنی‌داری نشان داد. همچنین افزایش زیست‌تودة کرم‌های خاکی همبستگی مثبت معنی‌داری با کربن آلی، نیتروژن کل و رطوبت خاک و همبستگی منفی معنی‌داری با درصد بیرون‌زدگی خاک نشان داد. در نهایت می‌توان گفت تغییر کاربری اراضی جنگلی و بهره‌برداری در جنگل، می تواند سبب کاهش تراکم کرم‌های خاکی شود. %U https://www.ijf-isaforestry.ir/article_114047_e1cc031f648a4014688830662f867056.pdf