%0 Journal Article %T تأثیر آشفتگی‌های انسانی بر الگوی مکانی توده‌های اوری (Quercus macranthera) در جنگل‌های ارسباران %J مجله جنگل ایران %I انجمن علمی جنگلبانی ایران %Z 2008-6113 %A سفیدی, کیومرث %A صادقی, سید محمد معین %D 2021 %\ 09/16/2021 %V 13 %N 2 %P 155-168 %! تأثیر آشفتگی‌های انسانی بر الگوی مکانی توده‌های اوری (Quercus macranthera) در جنگل‌های ارسباران %K جنگل شناسی نزدیک به طبیعت %K شاخص پیلو %K شاخص کلارک- ایوانز %K نزدیک‌ترین همسایه %R 10.22034/ijf.2021.136939 %X آگاهی از تأثیر آشفتگی‌های انسانی بر الگوی پراکنش طبیعی درختان می‌تواند اطلاعات مناسبی از پاسخ طبیعت به دخالت‌های انسانی فراهم آورد. این پژوهش به‌منظور آشکارسازی تأثیر دخالت‌های انسانی بر الگوی پراکنش مکانی درختان در توده‌های اوری در جنگل‌های حاتم مشه‌سی واقع در مشگین‌شهر در ناحیۀ رویشی ارسباران انجام گرفت. به‌منظور توزیع مناسب محل‌های نمونه‌برداری سه منطقه با شدت‌های متفاوت از آشفتگی انتخاب و با روش منظم و تصادفی نزدیک‌ترین درخت به خط‌نمونه (درخت شاهد) همراه با چهار درخت از نزدیک‌ترین همسایه‌ها انتخاب و اندازه‌گیری شدند. برای تحلیل الگوی مکانی درختان، از دو گروه شاخص‌های مبتنی بر نزدیک‌ترین همسایه شامل شاخص‌های محاسباتی برپایۀ اندازه‌گیری فاصله (فاصله از نزدیک‌ترین همسایه، کلارک-ایوانز و پیلو) و اندازه‌گیری زاویه (میانگین زاویه، میانگین جهت و زاویۀ یکنواختی) استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین فاصله تا همسایگی در مناطق با شدت زیاد از آشفتگی به‌شکل معنی‌داری بیش از دو منطقۀ دیگر است. با افزایش شاخص آشفتگی، فاصلۀ بین درختان و مقدار عددی شاخص‌های کلارک-ایوانز و پیلو افزایش می‌یابد. شاخص میانگین زاویه، رابطۀ متوسط و مثبت و شاخص زاویۀ یکنواخت رابطۀ منفی با شاخص آشفتگی انسانی نشان داد و شاخص میانگین جهت رابطه‌ای با شاخص آشفتگی نشان نداد. آشفتگی‌های انسانی (مانند قطع یا برش درختان، چرای دام و آتش‌سوزی) در بلندمدت سبب تغییر الگوی مکانی درختان و شکل‌گیری پراکنش به‌نسبت منظم چیدمان درختان شده است. در یک نتیجه‌گیری کلی می‌توان گفت به حداقل رساندن تأثیر آشفتگی‌های انسانی در جنگل‌ها می‌تواند تا حدودی حفظ ناهمگنی در ساختار را در پی داشته باشد. %U https://www.ijf-isaforestry.ir/article_136939_effd3228d334253199107dcdb6c68703.pdf