TY - JOUR ID - 4312 TI - بررسی حریم جاده های جنگلی بر اساس عرض عملیات خاکی، شیب دامنه و مشخصات رویشی توده های اطراف (مطالعۀ موردی در سری لت تالار حوضۀ آبخیز رودخانۀ تجن) JO - مجله جنگل ایران JA - IJF LA - fa SN - 2008-6113 Y1 - 2009 PY - 2009 VL - 1 IS - 2 SP - 91 EP - 104 KW - عرض حریم KW - جادۀ جنگلی KW - شیروانی خاکبرداری KW - شیروانی خاکریزی KW - مدل چارتی DO - N2 - شرایط حاکم بر جنگل‌های هیرکانی به‌نحوی است که اتکا به اعدادی ثابت برای تعیین عرض حریم جاده‌های جنگلی راهگشا نیست، زیرا این اعداد اغلب از سوی مجریان نادیده گرفته می‌شوند و نشانه‌گذار به‌منظور حفظ موجودی جنگل و گونه‌های با ارزش، از برداشت درختان در نقاط حساسی چون رأس شیروانی خاکبرداری و شیروانی خاکریزی اجتناب می‌کند. در مواردی هم که عرض حریم منطبق با ارقام استاندارد در نظر گرفته می‌شود، مشخصات رویشی توده‌های اطراف جاده، تعیین‌کنندۀ سیمای واقعی حریم خواهد بود. در این تحقیق وضعیت عرض حریم در ارتباط با شیب دامنه، عرض عملیات خاکی و مشخصات رویشی توده‌های اطراف جاده‌ در جنگل‌های سری لت‌تالار مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر پایۀ نتایج، که با افزایش شیب دامنه بر عرض حریم واقعی جاده‌های جنگلی افزوده ‌شد (05/0P<). میانگین عرض حریم واقعی در تیپ A (راش- ممرز با تعداد در هکتار 155 اصله و 75 درصد تاج‌پوشش) برابر10/15 متر و در تیپ B (راش- ممرز با تعداد در هکتار 175 اصله و 85 درصد تاج‌پوشش) برابر 21/14 متر به‌دست آمد. در کلاسه‌های شیب 40-30 و 50-40 درصد هر دو تیپ، بیشترین سطح تداخل بین حریم واقعی و خاکریز جاده‌ و در کلاسه‌های شیب60-50 و 70-60 درصد، کمترین تداخل وجود داشت. در نهایت به کمک مدل‌ چارتی، حریم بهینۀ جاده‌های جنگلی در سمت شیروانی خاکبرداری و خاکریزی دامنه‌های پرشیب منطقۀ مورد بررسی تعیین شد تا ضمن کاهش برداشت درختان، بیشترین ایمنی و دوام برای جاده‌ها حاصل شود. UR - https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4312.html L1 - https://www.ijf-isaforestry.ir/article_4312_a5dffbd445412fd90d9bd3cdab3d8ada.pdf ER -