تاریخ دریافت: 23 مرداد 1393،
تاریخ پذیرش: 23 فروردین 1394
چکیده
به‌طور معمول اولین نشانه‌های تنش در درختان، در تاج آنها ظاهر می‌شود؛ ازاینرو نشانه‌های بروز پدیدۀ خشکیدگی بلوط ایرانی در زاگرس را نیز می‌توان در وضعیت تاج درختان آن بررسی کرد. برای این منظور، 223 درخت بلوط، در جنگل مله‌سیاه ایلام، در قالب 12 پلات مربع‌شکل به مساحت 2500 متر مربع، روی سه خط- نمونۀ تصادفی (ترانسکت) انتخاب و وضعیت تاج درختان سالم و دچار خشکیدگی ضعیف، متوسط و شدید بررسی شد. ارتفاع کل، دو قطر عمود بر هم تاج، ارتفاع تاج، تراکم تاج و شاخه‌های خشک تاج و وضعیت سلامت کلی درخت در هر پلات ثبت شد. متغیرهای سطح تاج (تاج‌‌پوشش)، نسبت تاج (طول تاج زنده به ارتفاع درخت) و حجم تاج هم از داده‌ها محاسبه شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از تجزیۀ واریانس یکطرفه و برای مقایسۀ میانگین‌ها از آزمون دانکن در نرمافزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که حدود 57 درصد درختان دانه‌زاد بلوط در منطقۀ مورد بررسی با درجات کم تا شدید، به پدیدۀ زوال دچارند. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که رابطۀ بین میزان خشکیدگی درختان با شاخص نسبت تاج معنی‌دار نیست، ولی با شاخص‌های سطح تاج، تراکم تاج، طول تاج و حجم تاج به احتمال 99 درصد معنی‌دار است؛ به‌طوری‌که تاج‌های بزرگ‌تر آسیب بیشتری نشان داده‌اند. شاخص تراکم تاج بیشترین رابطه را با میزان خشکیدگی نشان داد، به‌طوری‌که تاج‌های بسته کمترین خشکیدگی را داشتند، ازاینرو تنکی تاج درختان بلوط را می‌توان شاخص مناسبی برای تشخیص احتمال ابتلای درخت به پدیده زوال درنظر گرفت.
An investigation on the relationship between crown indices and the severity of oak forests decline in Ilam
چکیده [English]
The first sign of any stress in trees usually appears in the status and morphology of the crown. Therefore, the cause of disease symptoms or oak decline in Zagros forests could also be checked by the status of the crown. For this purpose, 223 oak tree (in four levels of healthy, low, moderate and severe declines) in Meleh Siah forest, Ilam province were randomly selected in 12 0.25 ha square plots in three random transects. Total height, crown dimensions such as two vertical crown diameters, crown height, crown density and crown dry branches, general health status, and level of contamination to pests and diseases of trees in each plot were recorded. Crown area (canopy), crown ratio (live crown length to tree height) and crown volume were also calculated. For data analysis, one way ANOVA and Duncan's test were applied by using SPSS software. The results showed that about 57% of the oak trees in the region have low to severe declines. Analysis of the data suggests that the relationship between the decline and the crown ratio is not significant. However, the parameters of the crown area, crown density, crown length and crown volume is significant at 99%, so that large crowns have shown more damage. Crown density index showed the highest correlation with the degree of decline, so that closed canopy has shown fewer declines. Thus sparseness of oak trees canopy could be considered as a good indicator for the risk of tree decline.
کلیدواژه‌ها [English]
Crown index, Crown wilt, Iranian oak, Oak decline, Zagros forests
ابتدای صفحه