نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
2
دانشجوی دکتری جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
3
استاد، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
4
دانش‌آموختۀ دکتری جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
گونۀ سرخدار از گونه‌های بومی و ارزشمند جنگل‌های هیرکانی است و براساس مطالعات اخیر، حضور این گونه در حال کاهش است؛ از این‌رو حفظ و احیای این گونۀ باارزش ضرورت دارد. یکی از راهکارهای حفاظت و احیای گونه‌های باارزش، شناسایی رویشگاه‌های بالقوۀ آن و اولویت‌بندی مناطق دارای پتانسیل حضور گونه با استفاده از مدل‌های پراکنش گونه‌ای است. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی رویشگاه‌های مطلوب برای حفاظت و احیای سرخدار در جنگل‌های خزری انجام گرفت. در این پژوهش از الگوریتم درخت رگرسیون تقویت‌شده به‌منظور مدل‌سازی پراکنش گونۀ سرخدار در ارتباط با متغیرهای اقلیمی، خاکی و توپوگرافی و شناسایی مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر پراکنش سرخدار استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل ساخته‌شده با متغیرهای زیست‌اقلیمی از نظر معیارهای ارزیابی مدل با میانگین TSS و AUC 83/0 و 97/0 نسبت به مدل‌های ساخته‌شده با متغیرهای خاک و توپوگرافی، عملکرد بهتری برای پیش‌بینی پراکنش مکانی گونۀ سرخدار داشت. همچنین از بین متغیرهای زیست‌اقلیمی، میانگین دما در خشک‌ترین فصل سال و بارندگی در گرم‌ترین فصل سال، بیشترین تأثیر را در پراکنش گونۀ سرخدار داشته‌اند. متغیرهای کربن آلی خاک، درصد شن، ظرفیت تبادل کاتیونی، ارتفاع از سطح دریا و درصد شیب نیز از دیگر عوامل مهم تأثیرگذار در پراکنش گونۀ سرخدار بود. در پایان با ترکیب نقشه‌های پتانسیل حضور گونۀ به‌دست‌آمده از مدل‌های ساخته‌شده با متغیرهای اقلیمی، توپوگرافی و خاکی نقشۀ اولویت‌بندی حفاظت و احیای سرخدار تهیه شد که در برنامه‌ریزی برای بازسازی و احیای این گونه در جنگل‌های هیرکانی بسیار باارزش است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The importance of climatic, topographic and edaphic variables in the distribution of yew species (Taxus baccata L.) and prioritization of areas for conservation and restoration in the north of Iran
نویسندگان [English]
-
Jalil Alavi
1
-
Kourosh Ahmadi
2
-
Seyed Mohsen Hosseini
3
-
Tabari Masoud
3
-
Zahra Nouri
4
1
Assistant Prof, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Noor, Iran.
2
Ph.D. student of Forestry, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Noor, Iran.
3
Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Noor, Iran.
4
Ph.D. graduated, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
چکیده [English]
Taxus baccata is an indigenous and valuable species of Hyrcanian Forests. According to recent studies, the presence of this species in the areas where distribution is declining; therefore, preserving and restoring this valuable species is essential. One of the most strategies for conservation and rehabilitation of valuable species is identification of its potential distribution and prioritization of areas with potential of presence of species using species distribution models. The purpose of this study was to prioritize desirable habitats for preservation and restoration of yew in Hyrcanian forest. In this study, the Boosted Regression Tree (BRT) algorithm was used to model the distribution of yew species in relation to climatic, edaphic, and topographic variables and identification of the most important variables affecting the distribution of yew. The results showed that the model constructed with climate variables in terms of model evaluation criteria by average of TSS (0.83) and AUC (0.97), has better performance in comparison to edaphic and topographic models. Also, among the climate variables, mean temperature of driest quarter and precipitation of warmest quarter has the most effect on the distribution of yew species. Soil organic carbon, sand percent, cation exchange capacity, altitude, and slope percent were also other important factors affecting the distribution of yew species. Finally, by combining the suitability maps of climatic, topographic, and edaphic models, a map of the priority of conservation and restoration of yew species was prepared, which is very valuable in planning for restoration of this species in Hyrcanian Forests.
کلیدواژه‌ها [English]
-
yew
-
Hyrcanian forest
-
Species distribution model
-
Conservation
)