نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان.
2
استادیار گروه جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان.
3
دانشیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
4
دانشیار گروه جنگلداری دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان.
چکیده
خشکیدگی درختی پدیدۀ مهم و پیچیده‌ای است که در بیشتر جنگل‌های بلوط جهان روی داده است. این تحقیق با هدف برآورد مرگ‌ومیر، حجم خشکه‌دارها و عوامل اکولوژیکی مؤثر بر آنها در منطقۀ تنگ علمدار بهبهان اجرا شد. به این منظور یک قطعۀ 50 هکتاری انتخاب و در آن 30 قطعه نمونۀ 25 آری به‌صورت تصادفی سیستماتیک پیاده شد. در این قطعات نرخ مرگ‌ومیر درختان بلوط، حجم خشکه‌دارها در گروه‌های مختلف (اعم از درشت و ریز)، شیب، ارتفاع از سطح دریا، شکل زمین، شکل دامنه و جهت دامنه اندازه‌گیری و ثبت شد. از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تجزیۀ واریانس یکطرفه برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان داد که حجم خشکه‌دارهای سرپا، افتاده و ریز به‌ترتیب 01/7، 21/15 و 039/0 متر مکعب در هکتار است. نرخ مرگ‌ومیر درختان بلوط در منطقۀ تنگ علمدار بسیار زیاد و در حدود 57 درصد است. بیشترین مرگ‌ومیر در این تحقیق در طبقه‌های قطری 15-10 سانتی‌متری مشاهده شد. نرخ زیاد مرگ‌ومیر متأثر از ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی نبود. از طرف دیگر، حجم و تعداد خشکه‌دارها در گروه‌های مختلف همبستگی معنی‌داری با متغیرهای فیزیوگرافی نداشت. مرگ‌ومیر زیاد در همۀ طبقات قطری ممکن است نشان‌دهندۀ این مسئله باشد که مرگ‌ومیر در نتیجۀ دیرزیستی درختان بلوط نیست، بلکه نوعی آشفتگی سبب آن شده است. همچنین یکی از دلایل احتمالی کم بودن حجم خشکه‌دار ریز، آشفتگی‌های انسانی است. بنابراین با توجه به مرگ‌ومیر زیاد در این منطقه توصیه می‌شود ضمن برنامه‌ریزی برای حفظ جنگل، فعالیت‌های جنگلکاری و احیا انجام گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Coarse and fine woody debris and mortality rate of Persian Oak
estimation in relation to some environmental factors in Zagros Oak forest
(Case study: Tange Alamdar, Behbahan)
نویسندگان [English]
-
Sara Parnian Kalayeh
1
-
Mostafa Moradi
2
-
Kiomars Sefidi
3
-
Reza Basiri
4
1
MSc. Student of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Natural Science, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, I. R. Iran
2
Asistant Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Science, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, I. R. Iran
3
Associate Prof., Department of Forest Sciences and Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
4
Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Science, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, I. R. Iran
چکیده [English]
Forest decline is an important and complicated phenomenon that happened in most world oak forests. This research aims at the determination of mortality rate, the volume of deadwood, and also the designation of the ecological factor affecting these mentioned parameters in Tange Alamdar, Behbahan. To do so, a 50 hectares oak forest was selected and 30 systematic randomized sample plots (25 Are) were established in this site. Within each sample plot, mortality rate, deadwood volume in different classes (coarse and fine dead wood), slope, elevation, landform, and terrain shape indexes, and aspect were recorded. Pearson’s correlation coefficient and one-way ANOVA were used for data analysis. The result indicated that standing dead tree, fallen dead tree, and fine woody debris volume were 7.01, 15.21, and 0.039 m3 ha-1, respectively. Persian oak mortality rate in the studied site was 57 percent and the highest rate belonged to the 10-15 cm d.b.h class. The high rate of mortality had no correlation with elevation and aspect. Also, deadwood volume and number in the different studied groups had no significant correlation with physiographical features. A high level of mortality rate in all of the diameter classes might imply that mortality is not the result of aging but some kind of disturbances. One of the possible reasons for low fine woody debris volume could be related to human disturbances. Overall, reforestation should be considered in the studied site to decrease the mortality rate.
کلیدواژه‌ها [English]
-
dead wood
-
forest decline
-
land form
-
fine woody debris
-
Persian oak
)