تعیین عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل‌های آرمرده بانه)

قادرزاده, سمیه قادرزاده; شاکری, زاهد; حسینی, وحید; معروفی, حسین

تعیین عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل‌های آرمرده بانه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد

² عضو هیئت علمی

چکیده

جنگل‌های زاگرس شمالی از مهمترین اکوسیستم‌های جنگلی کشور به‌لحاظ بوم‌شناسی و اقتصادی- اجتماعی‌اند. مطالعة حاضر با هدف شناخت اثر برخی عوامل محیطی بر پراکنش گونه‌های گیاهی این جنگل‌ها انجام گرفته است. به این منظور اطلاعات مربوط به تمامی گونه‌های گیاهی موجود (ضریب فراوانی- چیرگی)، خصوصیات محیطی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، عمق و درصد لاشبرگ و درصد تاج‌پوشش) و خصوصیات خاک (درصد کربن آلی، فسفر قابل جذب، پتاسیم تبادلی، نیتروژن، بافت، pH و EC) در 60 قطعه‌نمونه به روش فلورستیک- فیزیونومیک جمع‌آوری شد. سپس برای تشخیص گرادیان‌های اصلی محیطی از تجزیة چندمتغیرة افزونگی (RDA) استفاده شد. طبق نتایج به‌دست‌آمده، در منطقة تحقیق، 90 گونة گیاهی متعلق به 73 جنس و 29 خانوادة گیاهی شناسایی شدند که از این میان، خانواده‌های Asteraceae، Fabaceae، Poaceae و Apiaceae بیشترین تعداد گونه را به خود اختصاص دادند. نتایج رسته‌بندی RDA نشان داد که با در نظر گرفتن موقعیت قطعه‌نمونه‌ها به‌عنوان کوواریانس، جهت شمال غربی، درصد لاشبرگ، جهت جنوب غربی، درصد تاج‌پوشش، جهت جنوب شرقی، نسبت C/N، ارتفاع از سطح دریا و بیرون‌زدگی سنگ مادری به‌ترتیب مهم‏ترین گرادیان‌های محیطی اثرگذار بر پراکنش گونه‌های گیاهی بودند و 30 درصد واریانس موجود در الگوی پراکنش گونه‌های گیاهی را بیان کردند. با توجه به حساسیت و شکنندگی اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس، نتایج این پژوهش می‌تواند در مدیریت این اکوسیستم‌ها بسیار مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of environmental factors affecting the distribution of plant species in northern Zagros forests (Case study: Armardeh Forest, Baneh)

نویسندگان [English]

Somayeh Gaderzadeh ¹
zahed shakeri ²
Vahid hosseini ²
Hossein Maroofi ²

¹ Msc student

² Faculty of Natural Resources

چکیده [English]

Northern Zagros forests are one of the most important ecosystems in Iran from ecological and socio-economic points of view. This study was done to determine the most important gradients affecting on plant species distribution by using ordination methods. Environmental variables including inclination, slope aspect, elevation, litter depth, bare soil percentage, soil organic carbon, available P, K, N, soil texture, pH and EC were measured in 60 plots along with vegetation data and canopy cover. Redundancy detrended analysis (RDA) was performed to identify the main environmental gradients. 90 plant species belonging to 75 genus and 32 families were determined. Species belonging to Asteraceae, Apiaceae, Poaceae, and Fabacea families had the most contribution in floristic composition. RDA results showed that with considering spatial autocorrelation of sample plots as covariate, slope aspect, litter depth, canopy cover, C/N, elevation and outcrop explained 30% of the total variations in floristic composition. The results of this study can be used to do more efficient management of these fragile ecosystems.

کلیدواژه‌ها [English]