نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2
استاد گروه جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
3
استاد پژوهش، مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
4
دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
چکیده
خشک‌دارها نقش‌های ساختاری و بیوژئوشیمیایی مهمی در فرایندهای اکوسیستم جنگلی ایفا می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، تعیین مقدار چگالی چوب و زی‌تودۀ خشک‌دارهای راش و ممرز و رابطۀ آن برحسب درجات مختلف پوسیدگی و کلاسه‌های قطری مختلف در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود شهرستان نوشهر در استان مازندران است. ابتدا از خشک‌دارها (با قطر میانۀ بیشتر از 5/7 سانتی‌متر) در سطحی معادل 50 هکتار به‌صورت صددرصد آماربرداری شد. سپس برای تعیین چگالی چوب، از هر خشک‌دار سه نمونۀ مکعبی (نزدیک به مغز، نزدیک به پوست و بین مغز و پوست) به ابعاد 2× 2× 2 سانتی‌متر تهیه و به آزمایشگاه انتقال داده شد. پس از تعیین انواع چگالی (چگالیِ تر، خشک و بحرانی) در محیط آزمایشگاه، نمونه‌ها آسیاب شدند و با استفاده از روش‌های استاندارد آزمایشگاهی، کربن و نیتروژن خشک‌دارها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که انواع چگالی چوب خشک‌دارها با افزایش درجۀ پوسیدگی کاهش پیدا می‌کند. همچنین چگالی خشک از کلاسۀ کم‌قطر به قطور خشک‌دارها به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. نتایج مربوط به زی‌توده نشان داد که با افزایش درجۀ پوسیدگی، مقدار زی‌توده افزایش پیدا می‌کند. از نظر کلاسه‌های قطری نیز با افزایش قطر خشک‌دارها، زی‌توده روند افزایشی نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش درجۀ پوسیدگی و کلاسه‌های قطری خشک‌دارها، ذخیرۀ کربن آنها افزایش پیدا می‌کند، اما در مورد ذخیرۀ نیتروژن به‌علت نبود تفاوت معنی‌دار، الگوی خاصی مشاهده نشد. بر این اساس وجود خشک‌دارهای قطور به‌عنوان منبع ذخیرۀ کربن در جنگل اهمیت زیادی دارد و حفظ آنها به‌منظور مدیریت همگام با طبیعت ضروری است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Changes in wood density, biomass, and carbon and nitrogen storage of Beech and Hornbeam CWD based on different decay grade in Khairud forest of Nowshahr
نویسندگان [English]
-
A. Khalili
1
-
A. Mataji
2
-
Kh. Sagheb Talebi
3
-
S. M. Hodjati
4
1
Ph.D. Student of Forestry, Department of Forestry, Faculty of Natural resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2
Professor., Department of Forestry, Faculty of Natural resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3
Associate Professor., Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR), Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4
Associate Professor., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources and Environment, Sari Agricultural Science and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]
Coarse woody debris (CWD) play important structural and biogeochemical roles in forest ecosystem processes. The aim of this study was to determine the wood density and biomass of beech and hornbeam and its relationship with different degrees of decay and diameter classes in Khairud educational and research forest, Nowshahr city, Mazandaran province. First, in an area of 50 hectares, CWD (with a median diameter of more than 7.5 cm) were fully survived and inventoried. Then, to determine the wood density of CWD, three cubic samples (close to the pith, close to the bark, and between the pith and bark) with dimensions of 2 × 2 × 2 cm were taken from each CWD and transferred to the laboratory. After determining the types of wood density (wet, dry, and critical density) in the laboratory, the samples were grinded, and using standard laboratory methods, the carbon and nitrogen elements of CWD were measured based on different decay grades and diameter classes. The results showed that the wood density types decrease with an increasing degree of CWD decay grade. Also, the dry wood density of Beech CWD and downed Beech CWD decreases significantly with increasing diameter. The results related to the amount of biomass showed that this value increases with an increasing degree of decay. Based on diameter classes, with an increasing diameter of CWD, the amount of biomass showed an increasing trend. The results also showed that with increasing degree of decay and diameter of CWD, their carbon storage increases. But in the case of nitrogen storage, due to the lack of significant differences, no specific pattern was observed. In general, it can be said that the presence of large CWD in the forest is very important ecologically, because stores more carbon. On the other hand, the preservation of CWD in the forest is in line with close to nature management.
کلیدواژه‌ها [English]
-
dry wood density
-
diameter class
-
carbon balance
-
decomposition
-
Khairud
)