اثر مبدأ بذر بر مورفولوژی بذور، زنده‌مانی و رویش نهال‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد جنگلداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر مبدأ بذر بر خصوصیات مورفولوژیک، زنده‌مانی و رویش نهال بلوط ایرانی انجام گرفت. برای این منظور، بذور بلوط سه رویشگاه مختلف از جنگل‌های زاگرس میانی در استان ایلام شامل چهل‌زرعی، چغاسبز و لمه‌راه جمع‌آوری شد. سپس صفات مورفولوژیک بذور شامل وزن هزاردانه، طول بذر و قطر بذر بررسی شد. به‏منظور بررسی اثر مبدأ بذر بر صفات زنده‌مانی و رویشی نهال بلوط، بذور در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار مبدأ بذر و چهار تکرار در نهالستان ایوان کشت شدند. در پایان فصل رویش، صفات کمّی شامل زنده‌مانی، درصد زنده‌مانی، شاخص بنیۀ گیاهچه، ارتفاع نهال، قطر یقه، طول ساقه و ریشه، وزن خشک ساقه و ریشه و نسبت وزن خشک ساقه به ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر مبدأ بذور بر صفات مورفولوژی، زنده‌مانی بذور و رویشی نهال‌ها معنی‌دار بوده (05/0P<) و میانگین تمام صفات بذر در مبدأ چهل‌زرعی بیش از دیگر مناطق است. همچنین بین صفات مورفولوژیک بذر با یکدیگر و با صفات رویشی بذر همبستگی معنی‌داری وجود دارد. بر این اساس می‏توان اذعان داشت که با افزایش ارتفاع از سطح دریا خصوصیات مورفولوژی، جوانه‌زنی و رویشی بذور کاهش یافت و برای تولید نهال بلوط در نهالستان می‌توان از بذور با مبدأ چهل‌زرعی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of seed origin on survival morphology and growth of Iranian oak (Quercus brantii Lindl.)

چکیده [English]

The aim of this research was to study the effects of seed origin on morphology, survival and growth of Persian oak (Quercus brantii). For this purpose, acorns were collected form three habitats, Chehlzarei, Choghasabz and Lamerah, which are located in Zagros forests of Ilam province. Morphological characteristics of acorns including size, diameter and weight were measured and compared. In order to determine the effects of seed origin on seed survival and seedling growth, acorns from three origins (seed sources) as treatments were planted as completely randomized design with four replicates and 30 pots in each replicate in Eivan nursery. During the first season of growth germination of seed, survival, collar diameter, vigor index, height growth of seedling, root and shoot lengths, and their dry mass ratio were measured. Results demonstrated that seeds source significantly affected morphological characteristics of acorns, seeds survival and seedlings growth (p < 0.01), so that all parameters in seed origin of Chehlzarei were more than other origins. Data analysis shows there is significant correlation between morphological characteristics of acorns and germination parameters. Therefore, we can claim that increasing altitude (sea level elevation) decreases morphological characteristics of acorns, seeds survival and seedling growth. So, it is suggested seeds collected from Chehlzarei occurring in lower elevations are used for seedling production in forest nurseries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ilam
  • Quercus branti
  • Seed source
  • survival