بررسی مقدماتی سازگاری چهار پرووننس کاج جنگلی (Pinus sylvestris Linn) (مطالعۀ موردی: جنگل لاجیم، مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

مقالۀ حاضر با هدف بررسی سازگاری پرووننس‌های کاج جنگلی در منطقۀ ارتفاعی میان‌بند ساری (منطقۀ جنگلی لاجیم) تدوین شد. این بررسی طی سال‌های 1369 تا 1384 و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار کاج جنگلی از  مبادی مختلف و در سه تکرار به اجرا در آمد. پرووننس‌های مختلف کاج جنگلی آزمایش‌شده، شامل تیمار اول از مبدأ اوکراین، تیمار دوم از مبدأ ترکیه، تیمار سوم از مبدأ اسپانیا و تیمار چهارم از مبدأ فرانسه هستند. بذرهای کاج جنگلی از مبدأهای ذکرشده جمع‌آوری و در نهالستان لاجیم سبز شد. در هر قطعه، 100 اصله نهال گلدانی دو ساله به فاصلۀ 2×2 متر کاشته شد. عملیات به‌زراعی مانند سله‌شکنی،  وجین و حذف علف‌های هرز، و نیز اندازه‌گیری‌های کمی و کیفی هرساله تا پایان مدت اجرای طرح انجام پذیرفت. تجزیه‌وتحلیل نتایج پانزده سالۀ طرح مشخص کرد که از نظر زنده‌مانی، کاج جنگلی مبدأ ترکیه با داشتن 68/81 درصد پایه‌های موجود، بیشترین و کاج جنگلی با مبدأ اسپانیا با داشتن 33/60 درصد، کمترین زنده‌مانی را در منطقۀ لاجیم دارند. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات کمی پرووننس‌های مختلف نشان داد که کاج جنگلی با مبدأ اوکراین از جهت رویش قطری و ارتفاعی با داشتن میانگین قطر برابرسینۀ 43/12 سانتی‌متر و متوسط ارتفاع 72/7 متر، بهترین کمیت رویشی را دارد. همچنین نتایج کیفی نهالکاری‌ها با توجه به عامل‌های سلامت، شادابی و تقارن تاج و کیفیت تنه نشان داد که کاج جنگلی مبدأ اوکراین با داشتن 78 درصد درختان زنده، در گروه‌های کیفی خوب و عالی بیشترین رتبه را در بین پرووننس‌های آزمایش‌شدۀ کاج جنگلی در منطقۀ لاجیم دارد و به‌منظور احیای اراضی مخروبه و برخی پارک‌های دارای شرایط اکولوژیکی مشابه محل تحقیق و نواحی سرد و مرتفع جنگلی، در صورتی‌که امکان به‌کارگیری گونه‌های پهن‌برگ بومی وجود نداشته باشد، در حد محدود می‌توان آن را توصیه کرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An adaptation study on four provenances of Scotch pine (Pinus sylvestris Linn) (Case study: Ladjim forest, Mazindaran)

چکیده [English]

This reserach was conducted to investigate the Scotch pine (Pinus sylvestris L.) adaptation in midland areas of Ladjim forests (Sari-Iran). The study was carried out as randomized completely block design with four treatments (based on different provenances of Pinus sylvestris) and three replicates during 1990 to 2005. Four provenances of Pinus sylvestris L. were collected fromUkraine,Turkey, Spine andFrance. In each plot 100-two year old seedling were planted in 2m×2m spacing. After 15 years, the results showed that the Turkish and Spanish Provenance had the lighest and lowest survial in the study area, 81.68% and 60.33% , respectively. Analysis of quantitative data indicated that the Ukrainian provenance (mean DBH and total height equal to 12.43 cm and l7.72 m, respectively) had the best growth. Also the results of plantation quality based on health, vitality, crown and trunk quality showed that the Ukrainian provenance with 78% alive trees is in excellent and good quality and had the best ranking among the other provenances in Ladjim forests. Ukrainian and French Provenances are recommended for plantation of destructed areas having similar ecological conditions in North of Iran where planting the native deciduous species plantation is not possible. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conifers
  • Pinus sylvestris
  • adaptation
  • Ladjim
  • Mazindaran