اتحادی ابری, مریم, مجنونیان, باریس, ملکیان, آرش, جورغلامی, مقداد. (1397). تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود). مجله جنگل ایران, 10(3), 267-278.
مریم اتحادی ابری; باریس مجنونیان; آرش ملکیان; مقداد جورغلامی. "تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)". مجله جنگل ایران, 10, 3, 1397, 267-278.
اتحادی ابری, مریم, مجنونیان, باریس, ملکیان, آرش, جورغلامی, مقداد. (1397). 'تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)', مجله جنگل ایران, 10(3), pp. 267-278.
اتحادی ابری, مریم, مجنونیان, باریس, ملکیان, آرش, جورغلامی, مقداد. تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود). مجله جنگل ایران, 1397; 10(3): 267-278.
تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
1دکتری مهندسی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
2استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
3دانشیار گروه مهندسی احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
4دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
تاریخ دریافت: 17 اردیبهشت 1396،
تاریخ بازنگری: 10 آبان 1396،
تاریخ پذیرش: 02 آذر 1396
چکیده
عملیات بهره‌برداری از جنگل، سبب تغییر برخی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و در پی آن تغییر مقدار رواناب و تولید رسوب می‌شود. بررسی تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر خصوصیات خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل، در بهبود توصیه‌های مدیریتی و کمّی کردن تغییرات رواناب و فرسایش خاک سودمند خواهد بود. این پژوهش برای بررسی شماری از متغیرهای مؤثر خاک در تولید رواناب و رسوب در اثر بهره‌برداری جنگل، در جنگل آموزشی پژوهشی خیرود انجام گرفت. بر این اساس، پلات‌های دو متر مربعی در قالب هشت تکرار در هر چهار منطقه (با روش‌های مختلف بهره‌برداری): شاهد (بدون بهره‌برداری)، منطقۀ بهره‌برداری‌شده به روش تک‌گزینی، منطقۀ بدون پوشش تاجی و مسیرهای چوبکشی ایجاد شده و بارندگی‌های طبیعی به‌وقوع پیوسته از آذر 1393 تا آذر 1394، برای تعیین مقدار رواناب و رسوب اندازه‌گیری شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل بافت، درصد رطوبت، درصد مادۀ آلی، وزن مخصوص ظاهری، pH و EC نیز اندازه‌گیری شد. نتایج تحقیق بیانگر تأثیر معنی‌دار تغییر پوشش تاجی و گیاهی در اثر بهره‌برداری بر مقدار رواناب و رسوب است. برپایۀ نتایج، درصد رس و وزن مخصوص ظاهری خاک، همبستگی معنی‌دار مثبت؛ و درصد ماسه، اسیدیته و مادۀ آلی همبستگی معنی‌دار منفی با مقدار رواناب دارند. همچنین مشخص شد که متغیرهای درصد رطوبت خاک، درصد ماسه و مادۀ آلی خاک، ارتباط منفی؛ و درصد رس و وزن مخصوص ظاهری خاک همبستگی معنی‌دار مثبت با مقدار رسوب دارند. نتایج این تحقیق ضرورت توجه بیشتر به تحقیقات در زمینۀ برآورد رواناب و رسوب در اراضی جنگلی و مناطق بهره‌برداری‌شده را نشان می‌دهد. از این‌رو پیشنهاد می‌شود فعالیت‌های مدیریتی و بهره‌برداری متناسب با قابلیت این اراضی و با توجه به پتانسیل بازگشت‌پذیری کیفیت خاک ازدست‌رفته، طراحی و اجرا شود.
Runoff and sediment variations due to change in some soil properties following forest harvesting (Case study: Kheyrud Forest)
نویسندگان [English]
Maryam Etehadi Abari1؛ Baris Majnounian2؛ Arash Malekian3؛ Meghdad Jourgholami4
1Ph.D. in forest engineering, University of Tehran
2Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
3Associate Prof., Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
4Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, I. R. Iran
چکیده [English]
Globally, soil erosion is one of the most important environmental problems which are threats to soil and water resources. Soil properties are the main parameters that affect the runoff and soil erosion processes. Therefore, this study was conducted to investigate the effects of some soil properties on runoff and sediment yield components in plot scale (2m×1m) with eight replicates in four different treatments (control area, harvested area, without canopy cover and skid trail) in the northern forests of Iran during December 2014 until December 2015. The runoff volume and coefficient and sediment yield were also measured through field data collection and lab analysis by weighting and decantation methods. Some of the soil physical and chemical properties consisted of texture, moister content, organic matter, bulk density, pH, and EC were determined. The results of the study indicate that the effect of vegetation cover changes due to harvesting on runoff volume and sediment yield is significant (P≤0.01). There were positive and significant relationships between clay percent and bulk density and negative and significant relationships between organic matter, sand percent and pH with runoff. Also, there were positive and significant relationships between clay and bulk density negative and significant relationships between organic matters, sand and moister content with sediment yield.
ابتدای صفحه