نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور- مازندران
2
دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
3
استاد گروه بیوتکنولوژی میکروبی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج
4
استادیار ژنتیک، مرکز تحقیقات ژنتیک انسانیدانشگاه علوم پزشکی بقیة الله (عج)، تهران، ایران
5
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران
چکیده
سیستم‌های هوموس بزرگ‌ترین بخش ذخیرۀ کربن آلی خاک به حساب می‌آیند و تأثیر بسیار مهمی در فرایندهای اکولوژیکی جنگل دارند. در این زمینه، ارتفاع از سطح دریا با تأثیر بر ویژگی‌های زیستی و غیرزیستی اکوسیستم جنگل، برای ارزیابی تغییرات پوشش و توزیع سیستم‌های هوموس عامل مهمی به شمار می‌آید. در این پژوهش مشخصه‌های ریختی اشکال هوموس در سه طبقۀ ارتفاعی 500، 1000 و 1500 متر از سطح دریا در سه ترانسکت ارتفاعی به فاصلۀ 1000 متر از هم در نظر گرفته شد و در هر ترانسکت سه قطعه نمونۀ 400 متر مربعی و در هر قطعه نمونه پنج پروفیل هوموس (در مجموع 135 پروفیل) در جنگل هیرکانی مرکزی بررسی شد. نمونه‌برداری از بخش هوموس و خاک برای تجزیه‌وتحلیل شیمیایی برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که حضور درختان انجیلی و ون، اشکال هوموس مول و ذخیرۀ نیتروژن خاک با هم ارتباط نزدیکی داشته و با افزایش ارتفاع روند کاهشی دارند. درختان ممرز و افراپلت، نیتروژن لایه‌های آلی، اشکال هوموس مزومول و لپتوآمفی همبستگی قوی‌ای با طبقۀ ارتفاعی 1000 متر دارند. تعداد درختان راش، کربن خاک و لایه‌های آلی، ضخامت لایه‌های آلی و اشکال هوموس آمفی رابطۀ نزدیکی با هم دارند و با افزایش ارتفاع، مقدار آنها افزایشی است. تأثیر ارتفاع بر ترکیب پوشش درختی، تغییرپذیری ریختی و شیمیایی اشکال هوموس را در پی دارد، به‌طوری که با شناسایی گونه‌های درختی در هر طبقۀ ارتفاعی، می‌توان به خصوصیات کمی و کیفی هوموس و خاک پی برد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The variability of humus forms in relation to forest cover and
soil ecology in different altitudes
نویسندگان [English]
-
Mohammad Bayranvand
1
-
Moslem Akbarinia
2
-
Gholamreza Salehi Jouzani
3
-
Javad Gharechahi
4
-
Yahya Kooch
5
1
Ph.D. Student of Forestry, Faculty of Natural Resources & Marine Sciences, Tarbiat Modares University (TMU), Noor. Iran
2
Department of Forestry, Faculty of Natural Resources & Marine Sciences, Tarbiat Modares University (TMU), Noor, Iran
3
Microbial Biotechnology, Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran (ABRII), Karaj, Iran
4
Baqiyatallah University of Medical Sciences, Human Genetics Research Center, Tehran, Iran
5
Assistant prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources & Marine Sciences, Tarbiat Modares University (TMU), Noor,Iran
چکیده [English]
Humus systems are the largest part of organic carbon stock and play an important role in forest ecological processes. Elevation by influencing on the biological and non-biological properties of the forest ecosystem is an important factor for assessing the changes in the trees and distribution of humus systems. In this study, the morphological and chemical characteristics of humus forms in three altitudinal levels (500, 1000, and 1500 m.a.s.l.) and three transects which were 1000 meters apart were investigated. In each transect, 3 plots with 400 m2 area were sampled, and in each plot 5 profiles of humus (in total of 135 profiles) were examined in the central Hyrcanian forest. Humus and samples were taken and transferred to the laboratory for chemical analysis. The results showed that the presence of Iron wood (Scientific name??) and ash (Scientific name??) trees mull humus forms and soil nitrogen stock decreased by elevation increasing. Hornbeam (Scientific name??) and maple (Scientific name??) trees, organic layers' nitrogen, mesomull and leptoamphi humus forms demonstrated strong correlation with the 1000 m elevation. The number of beech trees, carbon in soil and organic layers, organic layers' thickness and humus Amphi forms showed a strong relationship with each other as well as with elevation increasing. The effect of elevation on the composition of the trees coverage is accompanied by the variability in morphology and chemical characteristics of humus forms, so that by identifying tree species in every altitude, we can recognize the quantitative and qualitative properties of humus and soil.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Altitude
-
Humus forms
-
Humusica classification
-
Soil nitrogen stock
)