اثر گردوغبار بر پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیک نهال زبان‌گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا جنگل شناسی دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

4 استاد گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس،

5 استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف این تحقیق، ارزیابی تأثیرات گردوغبار بر صفات مورفوفیزیولوژیک نهال زبان‌گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.)، به‌عنوان گونه‌ای پرکاربرد در فضای سبز شهری است. تنش گردوغبار با غلظت‌های صفر، 750 و 1500 میکروگرم بر متر مکعب با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز گردوغبار در محیط گلخانه اعمال شد. آزمایش در پنج تکرار (نه اصله نهال در هر تکرار) در یک دورۀ 45 روزه (با تناوب هر هفته) در قالب طرح کاملاً تصادفی صورت پذیرفت. غلظت 1500 میکروگرم بر متر مکعب گردوغبار، سبب ظهور علائم کلروز و نکروز در برگ شد. سطح 1500 میکروگرم بر متر مکعب گردوغبار در مقایسه با شاهد سبب کاهش پارامترهای زنده‌مانی (29 درصد)، رویش قطری (38 درصد) و ارتفاعی (33 درصد)، سطح برگ (19 درصد)، فتوسنتز (45 درصد)، تعرق (60 درصد)، هدایت روزنه‌ای (46 درصد)، هدایت مزوفیلی (55 درصد)، شاخص کلروفیل یا اسپد (23 درصد)، حداکثر فلئورسانس کلروفیل پس از تابش نور به برگ یا Fm (22 درصد)، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II یا Fv/Fm  (22 درصد)، افزایش غلظت CO2 درون‌سلولی (22 درصد)، کارایی مصرف آب (40 درصد)، دمای برگ (34/2 درجۀ سانتی‌گراد)، حداقل فلئورسانس کلروفیل پس از عادت یافتن برگ به تاریکی یاFo  (30 درصد) و T1/2یا نصف مدت زمان لازم برای رسیدن Fo به Fm (14 درصد) شد. در کل، نظر به یافته‌های این تحقیق، برای توسعۀ درختکاری و مقابله با پدیدۀ گردوغبار در فضاهای شهری و برون‌شهری مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، نهال زبان‌گنجشک می‌تواند در مناطقی کاشته شود که مقدار گردوغبار کمتر از 750 میکروگرم بر متر مکعب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Dust on Morpho-physiological Responses of Fraxinus rotundifolia Mill. Seedling

نویسندگان [English]

  • Tabari Masoud 2
  • Hosseinali Bahrami 3
  • Seyed Mohsen Hosseini 4
  • Seyed Ali Modarres Sanavi 5
1 Ph.D student of silviculture
2 Professor, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
3 Associate Professor of Soil Science, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
4 Professor of Forestry Department, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares Universiry
5 Professor of Agriculture, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the impacts of dust on the morpho-physiologial traits of Fraxinus rotundifolia Mill. seedling, a useful species in urban green space. In a greenhouse, a dust stress was applied using dust simulator with concentrations of 0, 750 and 1500 μg m-3. Experiment was conducted by a completely randomized design with 5 replicates (9 seedlings in each replicate) within 45 days with one-week interval.) . Dust deposition with 1500 µg m-3 concentration caused the appearance of symptoms of chlorosis and necrosis on leaves. This concentration decreased the amount of survival (29%), increment diameter (38%) and height (33%), average leaf area (19%), photosynthesis rate (45%), transpiration (60%), stomatal conductance (46%), mesophyll conductance (55%), spad index (23%), Fm (22%), Fv/Fm (22%), T1/2 (14%)increased intercellular CO2 concentration (22%), water use efficiency (40%), leaf temperature (2.34 oC) and Fo (30%).  For afforestation and tree planting initiatives in dust-polluted areas of urban and suburban regions of Iran,  F. rotundifolia seedling can be usefully used in areas where dust concentration is less than 750 μg m-3.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ash
  • Growth
  • Photosynthesis
  • Pollution
  • Stomatal conductance
مجله جنگل ایران
دوره 11، شماره 3
آذر 1398
صفحه 309-323

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 04 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 10 دی 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار