بررسی سیستم زهکشی و عوامل تأثیرگذار بر خرابی جاده‌های جنگلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا

2 استاد، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا

3 استادیار گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا

چکیده

حفظ، احیا و توسعۀ منابع طبیعی، احداث جاده‌های جنگلی را ضرورت می‌بخشد؛ اما تأثیرات و آسیب‌های بالقوه و محتمل ناشی از این جاده‌ها، سبب می‌شود که رعایت استانداردها و نگهداری مستمر جاده‌های جنگلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. این پژوهش با هدف بررسی استانداردهای جادۀ جنگلی و سیستم زهکشی در سری 4 حوزۀ شنرود سیاهکل در استان گیلان انجام گرفت. بدین منظور 7250 متر از جاده‌های منطقۀ تحقیق، به‌عنوان نمایندۀ کل جاده‌های موجود آماربرداری شد و پارامترهای شیب عرضی سواره‌رو، شیب طولی سواره‌رو، فاصلۀ آبروها از یکدیگر، قطر لوله‌های موجود، عمق، و قاعدۀ بزرگ و کوچک جوی کناری برداشت شد. برای مقایسۀ پارامترهای برداشت‌شده با مقادیر استاندارد از آزمون تی تک‌نمونه‌ای استفاده شد. از آزمون همبستگی اسپیرمن برای مشخص شدن ارتباط عوامل مختلف با انواع خرابی‌های شناسایی‌شده استفاده شد. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای در مقایسۀ پارامترهای برداشت پارامترهای با مقادیر استاندارد نشان داد که شیب عرضی با مقدار 9/2 درصد و عمق جوی کناری با مقدار 34/0 متر با استانداردهای ساخت جاده‌های جنگلی تفاوت معنی‌داری نداشت، اما دیگر عوامل دارای تفاوت معنی‌داری با استانداردهای ساخت جاده‌های جنگلی بود (05/0P>). بیشترین خرابی در منطقه، 39 درصد و مربوط به شیار و کمترین آن چاله با 7/8 درصد بود. همچنین مشخص شد که تعداد آب‌روهای موجود در منطقۀ تحقیق تفاوت معنی‌داری با تعداد آب‌روهای محاسبه‌شده دارند و از این‌رو قادر به جوابگویی حجم آب خروجی از منطقه نیستند (05/0P>)، فاصلۀ آب‌روها 234 متر اندازه‌گیری شد که براساس استانداردهای توصیه‌شده، فاصلۀ بین لوله‌گذاری‌ها و اصول زهکشی رعایت نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessment of drainage system and factors influencing the forest road destruction

نویسندگان [English]

  • Pejman Dalir 1
  • Ramin Naghdi 2
  • Ismail Ghajar 3
1 Ph.D Candidate, Department of Forestry, Faculty of natural resources, University of Guilan, Sowme'eh Sara, I. R. Iran
2 Professor, Department of forestry, Faculty of natural resources, University of Guilan, Sowme'eh Sara, I. R. Iran
3 Assistant professor, Department of forestry, Faculty of natural resources, University of Guilan, Sowme'eh Sara, I. R. Iran
چکیده [English]

Preservation, restoration and development of natural resources makes the necessity of forest roads construction undeniable; however, their potential impacts approve the importance of standard compliance and also continuous maintenance of forest roads. The aim of the study was to evaluate the standards of forest road and drainage of the district 4 of Shenrood basin in Guilan province in the northern Iran. For this purpose, the road side slope, longitudinal slope, distance between culverts, and diameters of culverts, depth, big and small base of culvert. 7250 m of the existing roads as a representative of the existing road were surveyed. Result of one sample t-test showed that the variables of side slope (with mean value of 2.9%) and also ditch depth (with mean value of 0.34 m) were not significantly different from the standard values; however, the other factors indicated a significant difference with the standards (P>0.05). The most failure types were the rut (39%) and the least was rocky protrusions (8.7%). Results showed that the number of existing culverts were not sufficient and therefore could not conduct volume of water (P>0.05). The intervals of the installed culverts was 234 m which is inappropriate based on the standards.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Construction standards
  • Culverts
  • Road longitudinal slope
  • Rutting