بررسی رابطه بین قطر برابرسینه و قابلیت جست¬دهی گونۀ انجیلی (Parrotia persica C.A.M.) (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

گونۀ انجیلی، یکی از گونه‌های اندمیک ناحیۀ هیرکانی در شمال ایران است که به‌همراه گونه‌های ممرز و شمشاد، جوامع مختلفی را تشکیل می‌دهند. زادآوری این گونه به‌روش جنسی در سطح جنگل کمتر وجود دارد و بیشتر به‌صورت غیرجنسی و به‌کمک پاجوش و ریشه‌جوش صورت می‌گیرد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر قطر برابرسینه بر قابلیت جست‌دهی انجیلی و تعیین بهترین کلاسۀ قطری از لحاظ زادآوری غیرجنسی در جنگل آموزشی-پژوهشی خیرود، انجام گرفت. آماربرداری به‌روش تصادفی در مناطق پراکنش این گونه با قطعات نمونۀ دایره‌ای با مساحت 10 آر صورت گرفت و در کل 90 قطعه نمونه برداشت ‌شد. درختان در سه طبقۀ قطری 30-10 (کلاسۀ1)، 60-30 (کلاسۀ2) و بیشتر از60 سانتی‌متر (کلاسۀ3) دسته‌بندی شدند و زادآوری انجام‌گرفته به چهار طبقه با قطر 4-2، 6-4، 8-6 و 10-8 سانتی‌متر تفکیک شد. به‌منظور مقایسۀ میانگین تعداد پاجوش در طبقات قطری از آزمون تجزیۀ واریانس یک‌عامله و در صورت نیاز، آزمون دانکن، با سطح اطمینان 95 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط تعداد پاجوش‌ در کلاسه‌های قطری 1، 2 و 3، به‌ترتیب 6/6، 8/10 و 5/6 عدد به‌ازای هر پایه درخت مادری است. درختان با قطر بیشتر از 60 سانتی‌متر، بیشترین پاجوش با قطرهای 8-6 و 10-8 سانتی‌متر را ایجاد می‌کنند. سلامت پاجوش‌های قطورتر (8-6 و 10-8 سانتی‌متر) بیشتر است و این پاجوش‌ها در کل پایدارترند. در مجموع تعداد پاجوش‌های با قطر 4-2 سانتی‌متر بیشتر از پاجوش‌های قطورتر بوده و طبقۀ قطری 60-30 سانتی‌متر (کلاسۀ 2) دارای بیشترین تعداد پاجوش است. نتایج تجزیۀ واریانس، نشان‌دهندۀ معنی‌دار بودن اختلاف متوسط تعداد پاجوش‌ها با قطر 4-2، 6-4، 8-6 و 10-8 سانتی‌متر و کل پاجوش‌ها درکلاسه‌های قطری گونۀ انجیلی است. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که قطر ‌برابر‌سینه را می‌توان یکی از عوامل مؤثر بر زادآوری غیرجنسی گونۀ انجیلی به‌حساب آورد. برای استقرار زادآوری غیر‌جنسی این گونه، طبقۀ قطری 60-30 سانتی‌متر اهمیت بیشتری دارد و باید عملیات پرورشی و بهره‌برداری در این طبقۀ قطری، اصولی‌تر و با دقت بیشتری صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between diameter at breast height and coppice production of Parrotia persica (Case study: Kheyrud forest)

چکیده [English]

Parrotia persica is one of the few species growing naturally in the northern forests of Iran. This specie is reproduced through asexual reproduction by coppice (shoot). This research was done to study the effects of DBH on sprouting and to select the best diameter classes regarding to asexual reproduction in experimental and educational forests of Kheyrud. Nitty nine 0.1 ha circular samples plots were randomly established. Trees were classified into three diameter classes, class1: 10-30 cm, class 2: 30-60 cm and class 3: more than 60 cm. Regeneration was separated into four classes with diameter 2-4, 4-6, 6-8, 8-10 cm. To compare the mean number of coppice in diameter classes, Analysis of Variance and Duncan tests were used with 95 percent confidence level. The results indicated that Parrotia persica trees in class 2 (30-60) had the highest number of coppices (10.8).The average number of coppices in diameter class1 ,2 and 3 and are 6.6, 10.8 and 6.5 per base, respectively. Healthy coppices with more diameters are better than other coppices.  The number of coppices with diameter 2-4 cm is higher than other classes, and class 2 (30-60) has the maximum number of coppices. The results of ANOVA showed significant difference in the average number of coppices with diameters 2-4, 4-6, 6-8, 8-10 cm. The results of this study indicated that diameters at breast height affect the asexual reproduction of Parrotia persica. To establish asexual reproduction of this species, the diameter class 30-60 cm is more important. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parrotia persica
  • Kheyrud Forest
  • Coppice
  • diameter classes
  • Asexual reproduction