نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
2
دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
3
دانشیار گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
4
دانشجوی دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
5
دانشیار گروه صنایع چوب و کاغذ، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج
چکیده
این تحقیق با هدف مشاهدۀ روند تغییرات پارامترهای اقلیمی و تبخیرتعرق مرجع(ET0) در ناحیۀ خزری شمال کشور صورت گرفت. با استفاده از داده‌های هواشناسی ایستگاههای هواشناسی همدیدی گرگان، قائم‌شهر، بابلسر، رامسر و انزلی در یک دورۀ درازمدت (2008-1961) و به کمک نمایۀ خشکی دومارتن، پنج منطقۀ اقلیمی در این ناحیه شناسایی و با استفاده از فرمول فائو پنمن - مانتیث، مقدار ET0 برای هر یک از اقلیم‌ها محاسبه شد. براساس شاخص دومارتن، از شرق به غرب، گرگان دارای اقلیم مدیترانه‌ای، قائم‌شهر دارای اقلیم نیمه‌مرطوب، بابلسر دارای اقلیم مرطوب، رامسر دارای اقلیم خیلی مرطوب نوع (الف) و انزلی دارای اقلیم خیلی مرطوب نوع (ب) تشخیص داده شدند. در بیشتر ایستگاه‌ها، دمای هوا در نیم قرن گذشته روند افزایشی معنی‌داری نشان داده، به‌طوری که طی بیست سال اخیر، میانگین دمای ناحیۀ رویشی خزری، 74/0 درجۀ سانتی‌گراد افزایش یافته است. سرعت باد در کلیه ایستگاههای مورد مطالعه روند افزایشی معنی‌داری داشته و طی دو دهۀ اخیر به‌طور متوسط در ناحیۀ خزری، 1/1 متر بر ثانیه افزایش نشان داده است. مقدار ET0نیز در طی این دوره، به‌طور متوسط 4/0 میلی‌متر در روز افزایش داشته و در نهایت شاخص خشکی دومارتن از 5/39 به 8/36 کاهش یافته است. تغییر پارامترهای اقلیمی و ET0به‌شدت بر فعالیت اکوسیستم‌های طبیعی و مصنوعی ناحیۀ رویشی خزری اثرگذار است و بنابراین، مدیران در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای آینده، باید این تغییرات را مدنظر قرار دهند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Trend analysis of meteorological parameters and reference evapotranspiration in the Caspian region
نویسندگان [English]
-
Pedram Attarod
1
-
Fahime Kheirkhah
2
-
Shahram Khalighi Sigaroodi
3
-
Mohamad Sadeghi
4
-
Vilma Bayramzadeh
5
1
Associate Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
2
Ph.D Student of Silviculture, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Sari, I.R. Iran
3
Associate Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
4
Ph.D Student of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran
5
Associate Prof., Department of Wood Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, I.R. Iran
چکیده [English]
This study aims at observing the long-term trends of meteorological parameters and ET0in Caspian region, North of Iran. The long-term trends of meteorological data (1961-2008) were obtained from five synoptic meteorological stations, i.e. Gorgan, Qaem Shahr, Babolsar, Ramsar, and Anzali located throughout the Caspian region. In order to observe the trends of meteorological parameters, the region was primarily classified into five climatic zones based on De Martonne climate classification index (IA). The FAO Penman–Monteith combination equation was applied to calculate the ET0. The Caspian region was categorized in five climatic classifications as Mediterranean (Gorgan), semi-humid (Qaem Shahr), humid (Babolsar), very humid, type 1 (Ramsar), and very humid, type 2 (Anzali). Our results indicated that trends of air temperature were significant within the past half-decade so that it was increased (0.74ºC) during the two past decades. As well, wind speed showed significant increasing trends in all stations and increased 1.1 m.s-1 as average. The ET0 has been raised 0.4 mm.d-1 in Caspian region since 1988 and IA decreased from 39.5 to 36.8 showing the region is getting warmer and drier. Changes in meteorological parameters and ET0 will definitely affect the function of natural and artificial ecosystems. It is essential for managers to think of expected changes while planning for future development in Caspian region.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Climate change
-
Meteorological parameters
-
Reference Evapotranspiration
-
The Caspian region
)